Donald Trump đang trong chuyến công du 11 ngày tới châu Á,
chuyến đi dài nhất của một Tổng thống Mỹ đến khu vực này trong 25 năm qua. Nó
bao gồm thăm Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Việt Nam và Philippines. 3 nước
sau cùng liên quan đến tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. Chuyên gia quốc phòng
Carl Thayer đã giải thích cái gì là thứ Mỹ quan tâm trong khu vực này.
Trước thềm chuyến thăm, Đại sứ Trung Quốc ở Mỹ Cui Tiankai
đã cảnh báo Mỹ đang đe dọa chống lại các nỗ lực cả Bắc Kinh nhằm đạt một thỏa
thuận với các hàng xóm về một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông. Viên Đại sứ nhấn mạnh
rằng Mỹ nên để các nước trong khu vực quản lý tranh chấp của họ vì Washington
không có yêu sách lãnh thổ ở khu vực này.
Carl Thayer - Giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales tại
Học viện Quốc phòng Australia đã trả lời Đài Sputnik về Mỹ là gì phía sau vấn đề
này.
Sputnik: Điều gì là quan trọng ở Biển Đông đối với Mỹ và
Washington có lợi ích gì ở đây?
Carl Thayer: Chủ yếu là chiến lược và thương mại: Một là Biển
Đông kết nối Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương và các tuyến đường thủy, đường
không cần thiết cho quân đội Mỹ triển khai từ nơi này đến nơi kia, ví dụ như tới
Trung Đông hoặc từ Trung Đông quay lại. Về phương diện thương mại, một lượng lớn
thương mại thế giới đi qua đây, gồm cả thương mại của Mỹ. Mỹ cũng nói về tự do
hàng hải cho các tàu thương mại. Họ sẽ không bị Trung Quốc đe dọa nhưng các tàu
thương mại là lợi ích thứ hai của họ. Thứ ba là Mỹ có địa vị đứng đầu trong khu
vực kể từ Thế chiến II nhưng địa vị đó hiện nay đang bị xói mòn, vì thế chính
quyền Trump phải đưa nó trở lại vị trí đứng đầu ở đây hoặc là sắp xếp lại thực
tế này.
Sputnik: Trong lịch sử, khu vực này là quan trọng chiến lược
với Mỹ. Liệu những nỗ lực thách thức sự hiện diện Trung Quốc trong vùng biển
này có bao nhiêu giá trị để làm giảm sự thống trị của Bắc Kinh trong khu vực? Mỹ
phải đạt được cái gì từ điều này?
Carl Thayer: Có 3 thahcs thức mà Mỹ đang đưa ra, tất cả
chúng chủ yếu nhằm ngăn chặn quân sự hóa. Tuy nhiên trước hết là thách thức hợp
pháp, tức là các chuyến tuần tra tự do hàng hải để thách thức yêu sách hàng hải
quá đáng. Thứ hai là tiếp tục hiện diện hải quân và thứ ba là cái gọi là hiện
diện máy bay ném bom để cho Trung Quốc thấy rằng họ sẽ không thể thống trị ở Biển
Đông về mặt quân sự.
Mỹ đang đặt áp lực lên Trung Quốc mặc dù với các đe dọa và
thách thức chưa rõ ràng lắm đối với uy thế của Trung Quốc. Nó vẫn chưa ngăn chặn
được sự triển khai của hạm đội Trung Quốc. Mỹ phải đạt được điều gì? Họ bị kẹt
giữa một chính sách và một hoạt động mà không phải một chiến lược - Hoa Kỳ vẫn
chưa có chiến lược nào cho một kết cục ở Biển Đông.
Theo Sputniknews
Tags:
hau-truong-chinh-tri