(Mõ Quốc Tế) - Đây là tiêu đề một bài báo đăng trên mạng Sputnik News thuộc
Đài Tiếng nói nước Nga. Dưới đây xin dịch lại bài báo để độc giả tham khảo.
“Một tàu sân bay của Hải quân Mỹ đã thăm một cảng Việt Nam lần
đầu tiên kể từ cuộc Chiến tranh Việt Nam. Tin tức này xuất hiện khi Bắc Kinh sẵn
sàng tăng ngân sách quân sự lên 1,11 ngàn tỷ Nhân dân tệ. Việt Nam là một bên
tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông – một khu vực tranh chấp đã chứng kiến việc
Trung Quốc tăng cường hiện diện quân sự.
Sputnik đã thảo luận điều này với John Short – nhà phân tích
chính trị và là Giáo sư Chính sách công tại Đại học Maryland.
Sputnik: Sự hiện diện của tàu Carl Vinson đánh dấu sự hiện
diện lớn nhất của Mỹ từ 1975, dẫn đến một số nhà phân tích cho rằng đây là một
cơ hội cho Mỹ phô trương cơ bắp quân sự trở lại châu Á, ý kiến ông về vấn đề
này thế nào?
John Short: Nó cho phép Mỹ biểu dương sức mạnh hải quân khá hùng
hậu của mình, tàu Carl Vinson là một trong những siêu tàu sân bay, một trong những
tàu sân bay lớn nhất thế giới, Trung Quốc không có thiết bị nào như vậy, vì thế
đó là một cách để biểu dương ưu thế hải quân. Đối với Việt Nam nó cũng là một
cách để cho thấy liên kết của họ với Mỹ. Việt Nam đã tham gia trong nhiều tranh
chấp căng thẳng về quyền sở hữu các đảo mà từ đó cho phép truy cập vào tài
nguyên ở Biển Đông.
Trung Quốc đã đưa ra một tuyên bố chủ quyền khổng lồ trên một
bộ phận lớn của Biển Đông mà nó thực sự đã cắt vào vùng đặc quyền kinh tế của
Việt Nam và nó chiếm các nguồn lợi ích thủy sản sống còn cũng như dự trữ dầu và
khí. Vì thế Việt Nam đang tìm kiếm đồng minh và một kiểu hệ thống phòng thủ chống
lại yêu sách hàng hải của Trung Quốc; họ đã bị thất vọng với sự sụp đổ của TPP,
họ nghĩ TPP có thể liên kết gần gũi hơn các nước Đông Nam Á và đặc biệt là Việt
Nam với Mỹ. Vì vậy tôi nghĩ lời mời Hải quân Mỹ là một phần trong nỗ lực của Việt
Nam nhằm cho người Trung Quốc thấy người Việt có những đồng minh.
Sputnik: Phản ứng nào chúng ta có thể dự kiến từ Trung Quốc?
Rõ rang đây là một chút lo âu từ quan điểm của họ và hậu quả có thể như thế nào
cho quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington?
John Short: Tôi nghĩ không có nhiều thay đổi, Trung Quốc có
thể sẽ nói đây là một hành động hung hang, sẽ có vài tuyên bố từ Bộ Ngoại giao,
nhưng họ sẽ tiếp tục xây dựng, quân sự hóa các đảo Biển Đông. Bất chấp ngôn từ
hùng biện của Mỹ, Trung Quốc đã tiến bộ đáng kể trên các lãnh thổ chiếm giữ
trên những đảo này, họ đã hút cát từ đáy biển và xây dựng căn cứ cho máy bay,
vì thế tôi không nghĩ họ sẽ dừng lại, có một cảm giác trong đó có thể đây là một
cử chỉ trống rỗng của Mỹ. Tôi không chắc cái gì có thể thực sự ngăn chặn Trung
Quốc, rõ rang, đến nay họ chưa làm bất kỳ điều gì. Carl Vinson đi xuyên qua Biển
Đông là việc lớn nhất mà Mỹ làm. Nó là việc làm định kỳ để cho thấy rằng vùng
biển này là vùng biển ở cho hàng hải, nhưng đã không có cái gì thực sự chống lại
sự bành trướng của Trung Quốc trong khu vực này.
Sputnik: Một số chuyên gia đã nói rằng hành động này minh họa
cho sự phức tạp trong quan hệ giữa Hà Nội với Bắc Kinh, ông nghĩ thế nào về điều
này? Liệu Việt Nam sẽ ở cùng Mỹ để thách thức Trung Quốc?
John Short: Đó thực sự là một quan hệ phức tạp. Nó thú vị,
tôi đã ở Đà Nẵng gần đây, và đây là nơi siêu tàu sân bay Mỹ đang neo, nhưng dọc
ven bờ có nhiều khách sạn và khu nghỉ dưỡng do Trung Quốc đầu tư đến mức lạ thường.
Ở đó khách du lịch Trung Quốc tránh giá rét mùa đông để đến nơi nóng hơn ở Việt
Nam. Vì thế ở đây có một mối quan hệ phức tạp, Việt Nam nhận nhiều đầu tư từ
Trung Quốc, nhiều tăng trưởng ngoạn mục của Việt Nam dựa trên đầu tư của Trung
Quốc và người tiêu dùng Trung Quốc. Vì thế họ có quan hệ kinh tế này với Trung
Quốc; quan hệ kinh tế của họ với Mỹ kém hơn, vì thế có vũ điệu phức tạp này giữa
mỗi người trong trò chơi tay ba. Việt Nam thích đầu tư Trung Quốc nhưng họ
thích Mỹ để đóng vai trò chống lại sức mạnh quân sự Trung Quốc. Trung Quốc muốn
thực hiện yêu sách ở Biển Đông nhưng cũng muốn quan hệ kinh tế với Việt Nam, và
muốn một quan hệ ổn định với Mỹ.
Sputnik: Có vẻ rằng các nhà bình luận Trung Quốc đã sử dụng
sự hiện diện của Carl Vinson để yêu cầu sự tích tụ quân sự lớn hơn ở Biển Đông,
liệu Bắc Kinh có khả năng thực sự làm điều đó?
John Short: Tôi nghĩ điều đó không nhiều, kết quả ngoại giao
quốc tế gần nhất là phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế trong đó phán xử có lợi
cho Philippines và chống lại yêu sách của Trung Quốc. Nhưng có vẻ điều đó như
muối bỏ biển, không có gì nhiều xảy ra sau đó, Trung Quốc đã tiếp tục xây dựng,
Mỹ nói họ làm cho tự do hàng hải. Tôi không thấy có giải pháp nào ngay tức thời
cho điều này, điều lo lắng duy nhất là một sự cố quy mô nhỏ ở mức độ địa
phương, chẳng hạn ngư dân Trung Quốc bị Cảnh sát biển Việt Nam bắt giữ hoặc ngược
lại, và nó có thể leo thang thành cái gì đó lớn hơn, hoặc một tàu Mỹ gặp vấn đề,
nó là một đốm sáng nhỏ có thể làm bùng nổ,
nó không cần thiết phải như vậy nhưng trong bối cảnh rộng hơn, các các vụ việc
quy mô nhỏ sẽ dễ dàng kích hoạt một xung đột rộng lớn hơn.
Theo Sputniknews
Tags:
tay-tau-noi-ve-viet-nam