Tờ Sohu viết: Đất nước này đáng được gọi là “tiểu đệ” của Việt
Nam, họ có quan hệ đặc thù không thể chia cắt được với Việt Nam.
Lào và Việt Nam về mặt địa lý có sông núi liền dải, điều này
cũng tương tự như Việt Nam và Trung Quốc. Thời cổ đại, Việt Nam là nước chịu ảnh
hưởng văn hóa Trung Quốc nhiều nhất trong các nước Đông Nam Á: Thời đó người Việt
sử dụng chữ Hán, tên họ cũng gần như tương tự với người ở Trung Quốc, còn mô phỏng làm theo chế độ khoa cử của
Trung Quốc. Thời đó người Việt Nam tự coi mình là tiểu Trung Hoa, gọi các dân tộc
Đông Nam Á khác là man di, đồng thời cũng xem những nước đó là đối tượng để khuếch
trương. Lào nằm trong số các nước này.
Quan hệ giữa Lào với Việt Nam rất phức tạp, thực sự là quan
hệ đặc thù. Giữa thế kỷ 19, Việt Nam trở thành thuộc địa thực dân của Pháp còn
Lào khi đó vẫn phụ thuộc Xiêm La. Đến 1893, Lào bị Pháp xâm lược, trở thành thuộc
địa giống Việt Nam và Campuchia.
Trong những năm đấu tranh chống xâm lược, Lào cơ bản nằm
trong ảnh hưởng của Việt Nam. Lãnh đạo khai quốc của Lào là Kaysone Phomvihane
có cha là người Việt. Trong giới lãnh đạo thượng tầng của Lào, có rất nhiều người
lấy vợ người Việt. Điều này tương tự như rất nhiều lãnh đạo Mông Cổ lấy vợ Liên
Xô. Có thể nói rằng trong thời gian dài, Lào nằm trong ảnh hưởng của Việt Nam.
Đến nay, dân số Lào khoảng 7 đến 8 triệu người mà Việt Nam là hơn 90 triệu.
Trong cuộc chiến tranh Việt Trung 1979, Lào đứng về phía Việt Nam.
Hiện nay Lào và Việt Na cùng thuộc khối ASEAN, cũng là hai
nước xã hội chủ nghĩa duy nhất ở Đông Nam Á. Chính sách ngoại giao nghiêng về
Việt Nam đến nay vẫn được Lào kiên trì. Tuy nhiên Lào hiện nay vừa kiên trì hữu
hảo với Việt Nam vừa bắt đầu tích cực thực hiện ngoại giao độc lập: Trên thực tế
tuy trong chiến tranh cách mạng, địa vị lãnh đạo của Việt Nam là rõ rệt, lực lượng
quân sự có sức ảnh hưởng đến khu vực lân cận tương đối mạnh, nhưng Lào sớm đã
thực hiện cơ chế kinh tế mới trước cải cách Việt Nam, đưa cơ chế thị trường vào
nền kinh tế.
Kết quả của việc làm đó là Lào thậm chí còn mở cửa ngoại
giao với Thái Lan và Trung Quốc trước Việt Nam, hơn nữa còn vì Việt Nam mà hy
sinh đi một số quan hệ. Sau kinh nghiệm cải cách kinh tế và ngoại giao của Việt
Nam, Lào khả năng đã đạt được bình thường hóa như nhau, nhưng Lào thông qua việc
kiên định chính sách ngoại giao với Thái Lan và Trung Quốc, đã giúp họ mở rộng
những người hỗ trợ cùng đối tác thương mại và các nhà đầu tư mà không cần phải
dựa vào Việt Nam để đạt được những mục tiêu đó.
Đánh giá tổng thể thì hiện nay Lào muốn duy trì độc lập ngoại
giao giữa Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia cũng như các nước lớn bên
ngoài, đóng vai một người trung lập, nhưng quan hệ với Việt Nam vẫn là một mối
quan hệ quan trọng đặc biệt trong các quan hệ đối ngoại của Lào.