Quan hệ chính trị Việt - Nga đã luôn luôn phát triển nhanh chóng. Không giống như quan hệ với các nước Đông Nam Á khác, mối quan hệ này đặc trưng với mức độ thân mật đáng ghen tị. Các lãnh đạo của hai nước gặp nhau hàng năm dưới nhiều hình thức. Các đánh giá chính thức về quan hệ kinh tế của họ kém tích cực hơn khi mức độ thực tế của thương mại song phương vẫn khá thấp. Mặc dù đã tăng trưởng 36% trong các năm qua để đạt quy mô 5 tỷ USD nhưng đây vẫn là một con số khiêm tốn. Điều đó nói lên rằng nhiệm vụ tăng gấp đôi kim ngạch thương mại lên 10 tỷ USD vào năm 2020 là một thử thách vì cả Việt Nam và Nga đã phải làm việc nhiều năm để đạt được mức hiện nay.
Tuy nhiên quan hệ thương mại và kinh tế giữa Nga và Việt Nam thực sự là chiến lược trong một số lĩnh vực, chủ yếu là dầu khí (Nga dẫn đầu ở thị trường Việt Nam) cũng như nhiều lĩnh vực mới như xuất khẩu lương thực (lúa mì, ngô, thịt).
Hiệp định tự do thương mại giữa Liên minh Kinh tế Á Âu với Việt Nam ký cuối năm 2016, hy vọng có thể đóng góp vào sự tiến bộ nói trên dù cho khá là khó khăn để đánh giá hiệu quả kinh tế của bất kỳ hiệp định tự do thương mại nào. Tuy vậy đã có một hiệu quả thông tin với cộng đồng doanh nhân ở cả các nước thuộc liên minh và Việt Nam được thông tin tốt hơn về các cơ hội xuất khẩu. Đây là kết quả của nỗ lực chính trị quyết liệt để thúc đẩy sự thành công song phương, các chính sách Nga và các ý tưởng hội nhập liên minh Á Âu với Đông Nam Á.
Hợp tác kỹ thuật quân sự giữa hai nước đã nổi lên rộng rãi trong lĩnh vực an ninh. Mặc dù Việt Nam có chính sách đối ngoại đa phương và tăng cường quan hệ với Mỹ với tốc độ nhanh chóng, Nga vẫn là một nhà cung cấp vũ khí chính và vị trí này có vẻ không thay đổi sớm. Các loại vũ khí đã bán giúp Việt Nam kiềm chế những người hàng xóm “hiếu động” trong khu vực. Gần đây, các đặt hàng vũ khí của Việt Nam với Nga được ước tính có trị giá 1 tỷ USD. Các hợp đồng lớn nhất trong thời gian gần đây gồm mua các tàu ngầm lớp Kilo và nhận các xe tăng T-90. Việc bán tên lửa S-400 cũng đang được thảo luận.
An ninh mạng là một điểm trọng tâm trong quan hệ song phương với thỏa thuận liên chính phủ về hợp tác an toàn thông tin đã được ký trong chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Nga gần đây. Đây là một bước tiến quan trọng khi hai nước có cách tiếp cận tương tự với vấn đề này và Nga có công nghệ cùng khả năng nghiên cứu phát triển có thể chia sẻ với Việt Nam.
Mặc dù quan hệ Nga - Việt đã bắt đầu phát triển tại một xuất phát điểm cao nhưng động lực của nó thấp hơn quan hệ của Việt Nam với Mỹ, Nhật hoặc Ấn Độ. Trong chiều hướng này, Nga có nguy cơ mất lợi thế cạnh tranh trong lĩnh vực an ninh chiến lược trong 15 năm tới. Những phát triển liên quan đến Việt Nam đã diễn ra nhanh với sự tăng cường hợp tác của đối thủ ( tức là Mỹ) với Hà Nội. Đã có nhiều “sáng kiến Ấn Độ - Thái Bình Dương” cùng các chiến lược và thảo luận về tham vấn 4 bên giữa Mỹ, Ấn Độ, Nhật và Australia đang được phục hồi. Trong bối cảnh này, Việt Nam thường được đề cập như một đối tác chính của họ trong các nước Đông Nam Á. Liên hệ với các nhà xuất khẩu Việt Nam rõ ràng cho thấy có sự khác biệt lớn giữa cách tiếp cận của Nga và Việt Nam, ví dụ như về vai trò của Mỹ trong khu vực.
Điều này có liên quan nhiều đến thực tế là trong các nước ASEAN, Việt Nam có lẽ là nước kiên quyết nhất trong bảo vệ lợi ích của họ trước Trung Quốc. Các học giả Việt Nam quan hệ thân cận với giới quan chức thường nhấn mạnh ưu tiên an ninh hàng hải, ngụ ý việc bảo vệ lợi ích Việt Nam ở Biển Đông. Theo đó, họ thực sự mời Ấn Độ, Mỹ, Nhật và Australia tích cực hơn trong khu vực. Hiện tại, mối quan hệ Việt - Nga đang được cách ly khỏi các tranh cãi khu vực nhưng các vấn đề nổi lên trong tương lai là thực tế không thể tránh được và vì vậy nên bắt đầu thảo luận về nó ngay bây giờ.
Các lệnh trừng phạt chống Nga của Mỹ cũng có thể phủ bóng lên quan hệ với Việt Nam. Các khó khăn đầu tiên đã hiện hữu. Ví dụ, công ty Silovye Mashiny của Nga hoạt động trong dự án nhiệt điện Long Phú 1 đã mất các nhà thầu vì trừng phạt và phải đối mặt với các vấn đề thanh toán.
Trong những năm tới, Nga sẽ khó khăn hơn để thu hút Việt Nam mặc dù hợp tác kỹ thuật quân sự sẽ vẫn là một cơ sở cho vị trí chính trị vững chắc. Nhưng Nga nên sẵn sàng đối mặt với thách thức lớn khi Việt Nam đa dạng hóa chính sách đối ngoại. Vì vậy bắt đầu thúc đẩy liên lạc với các đồng sự Việt Nam ngay từ bây giờ là điều quan trọng để thảo luận về các cách tiếp cận an ninh khu vực và vai trò an ninh dự tính của Nga.
Theo Valdaiclub (http://valdaiclub.com/a/highlights/russia-vietnam-how-to-retain-a-strategic-advantage/)
Tags:
tay-tau-noi-ve-viet-nam