40 năm nhìn lại chiến tranh biên giới Việt - Trung 1979

15/02/2019

Những ngày tháng 2 này của 40 năm về trước, nhà cầm quyền Trung Quốc đã phát động một cuộc chiến tranh quy mô lớn để tấn công Việt Nam trên toàn tuyến biên giới dài hơn 1000 km. Núp dưới danh nghĩa "đối Việt phản kích tự vệ", Trung Quốc huy động 9 quân đoàn chủ lực cùng nhiều lực lượng hỗ trợ để đánh qua biên giới Việt Nam.

Cuộc chiến tranh này diễn ra với cường độ mạnh trong giai đoạn từ 17/2 đến 5/3/1979. Trong khoảng thời gian chưa đến 1 tháng này, quân đội Trung Quốc có ý đồ dùng ưu thế binh lực và hỏa lực để tiêu diệt một vài sư đoàn chủ lực Việt Nam và đánh chiếm một vài thị xã biên giới. Tuy nhiên ý đồ này không thực hiện được. Trung Quốc không tiêu diệt được sư đoàn nào của Việt Nam mà trái lại còn phải chịu tổn thất quá sức tưởng tượng của họ cho nên đã phải "tự tuyên bố chiến thắng" và thu quân vào ngày 5/3.

Mặc dù Trung Quốc rút lui vào ngày 5/3 nhưng cuộc chiến tranh biên giới chưa kết thúc. Sau nó là 10 năm xung đột âm ỉ và dai dẳng và đôi khi lại bùng nổ một đợt giao tranh ác liệt, chẳng hạn như chiến sự ở Vị Xuyên năm 1984-1985. Phải đến 1989-1990, để chuẩn bị cho việc bình thường hóa quan hệ, xung đột quân sự ở biên giới mới dần dần chấm dứt. Sau khi bình thường hóa quan hệ, lãnh đạo hai nước thỏa thuận gác lại quá khứ, hướng tới tương lai. Do vậy các tài liệu tuyên truyền chống nhau khi trước được cất vào kho, trên sách báo cũng ít nói tới hoặc có nói thì cũng nói rất sơ qua về cuộc chiến này. Cho đến gần đây, do những tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông nóng lên và cũng do thời gian đã qua nhiều năm, trong dư luận dấy lên đòi hỏi nhìn nhận về cuộc chiến tranh biên giới Việt Trung với phương châm là "phải sòng phẳng với lịch sử". Tuy vậy việc nghiên cứu tìm hiểu về cuộc chiến này cũng hãy còn chưa có nhiều thành quả ngoài việc sách giáo khoa viết kỹ hơn về cuộc chiến này.

Khác với nguồn tư liệu sách, báo chí, nhất là báo điện tử, gần đây đã tích cực đăng về cuộc chiến tranh biên giới 1979 nhưng do đặc điểm khuôn khổ của báo chí có giới hạn cho nên các thông tin đưa ra cũng còn tản mạn và thiếu hệ thống.

Trong thời gian mấy năm qua, VN Youtuber cũng đã có một số chương trình về chủ đề chiến tranh biên giới 1979. Cũng do khuôn khổ có hạn của những clip cho nên các chương trình của tôi cũng chỉ đề cập đến từng chủ đề nhất định chứ chưa thể cung cấp một cái nhìn toàn cảnh cho quý vị khán thính giả. Do vậy, nhân dịp này xin tổng hợp lại trong một danh sách phát dưới đây để tiện cho quý vị độc giả có cái nhìn rộng hơn về sự kiện này: