Nhắc lại lịch sử cay đắng thuộc địa gần 2 thế kỷ ở Đông Nam Á, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long hôm qua đã nói tại Đối thoại Shangri-La - Diễn đàn an ninh lớn nhất Đông Nam Á rằng các nước nhỏ không muốn bị ép phải chọn đứng về phe nào trong bối cảnh leo thang căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Phát biểu trước hơn 600 đại biểu từ hơn 40 nước, ông Lý Hiển Long nói: “Tôi nhắc lại lịch sử này để cho thấy Đông Nam Á không lạ gì với trò chơi lớn của các nước và để cung cấp vài bối cảnh lịch sử cho tình hình chiến lược hiện nay”.
Ông Lý đã đưa ra bình luận này của mình trong khi đọc bài phát biểu quan trọng trong cuộc diễn đàn kéo dài 3 ngày do chính phủ Singapore đồng tổ chức với Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế có trụ sở tại London.
Ông nói rằng thái độ của Singapore hướng về Sáng kiến Vành đai của Con đường của Trung Quốc cũng như chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ là đồng đều và nhất quán.
Trong phần hỏi đáp sau bài phát biểu, Lý Hiển Long đã được hỏi liệu Singapore có chia sẻ quan điểm của Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad về Huawei - hãng công nghệ khổng lồ của Trung Quốc đang bị Mỹ cáo buộc gây ra các rủi ro an ninh tiềm năng. Ông Lý đã không trả lời trực tiếp câu hỏi nhưng nói Singapore đang trong tiến trình xác định và lựa chọn hệ thống viễn thông 5G và các thiết bị “rất cẩn trọng”.
Ông Lý nói: “Chúng tôi đang tư vấn với ngành công nghiệp, chúng tôi đang tư vấn với các nhà quản lý thân thiết và sẽ đưa ra quyết định dựa vào đó. Nhưng cái gì là nguyên tắc trong cuộc thảo luận 5G này? Đó là một mạng lưới viễn thông an toàn”.
Trước đó Thủ tướng Malaysia Mahathir đã nói rằng Malaysia sẽ cố gắng sử dụng công nghệ Huawei càng nhiều càng tốt vì đất nước của ông là “một cuốn sách mở” và không có gì để gián điệp.
Trung tướng Hà Lôi của Trung Quốc hỏi ông Lý Hiển Long rằng Singapore sẽ tránh lựa chọn giữa hai nước lớn thế nào. Ông Lý Hiển Long trả lời rằng Singapore chỉ làm điều tốt nhất là “làm bạn với cả hai phía”. Ông nói tiếp: “Nhưng để tích cực tránh phải chọn phe thì thực sự cũng đòi hỏi không bị áp lực phải chọn. Và không may là khi mặt trận bắt đầu mở ra, mọi người đã hỏi rằng anh có là bạn tôi hay không? Và điều đó làm khó các nước nhỏ”.
Năm nay phái đoàn Trung Quốc đến diễn đàn do Bộ trưởng Quốc phòng - Thượng tướng Ngụy Phượng Hòa dẫn đầu. Đây là đại diện cấp cao nhất của Trung Quốc tại diễn đàn này kể từ 2001 đến nay. Phía Mỹ, phái đoàn do quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan dẫn đầu. Ông Ngụy và ông Shanahan đã có cuộc gặp ngắn tối thứ 6. Sau đó cuộc gặp này được hai bên mô tả là “xây dựng” và “vô tư”.
Cũng trong bài phát biểu, Lý Hiển Long kêu gọi cả Trung Quốc và Mỹ chấp nhận và thích nghi với một Trung Quốc đang trỗi dậy. Lý nói: “Sự trỗi dậy của Trung Quốc đã thay đổi cân bằng chiến lược và sức hút trung tâm kinh tế của thế giới và sự thay đổi này đang tiếp diễn. Cả Trung Quốc và phần còn lại của thế giới phải thích nghi với thực tế mới này. Trung Quốc phải nhận ra rằng đây hoàn toàn là một tình huống mới được cả quá trình của họ tạo ra. Trung Quốc có thể không còn mong được đối xử theo cách trước đây khi họ còn nhỏ hơn và yếu hơn nhiều”.
Tương tự như vậy, lãnh đạo Singapore nói thêm: “Nước Mỹ, người đang là cường quốc ưu thế hơn cần có một sự điều chỉnh khó khăn nhất. Nhưng tuy là khó khăn, việc Mỹ có nhận thức mới rằng sẽ hòa hợp với khao khát của Trung Quốc trong hệ thống quy tắc và quyền lực hiện nay là một điều tốt”.
Ông Lý cũng nói về sự cạnh tranh giữa hai nước: “Hai cường quốc sẽ cạnh tranh về quyền lực và ảnh hưởng là điều tự nhiên nhưng sự cạnh tranh không nên nhất định phải dẫn tới xung đột. Chúng tôi hy vọng Mỹ và Trung Quốc tìm ra một hướng đi xây dựng, cạnh tranh là chắc chắn nhưng đồng thời cũng hợp tác trong các vấn đề lớn của lợi ích song phương”.
Nguồn: https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3012690/singapore-prime-minister-urges-china-and-us-not-pressure-small
