Hôm qua, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin đã cáo buộc Trung Quốc thao túng tiền tệ “để giành lợi thế cạnh tranh không công bằng trong thương mại quốc tế”. Bây giờ Mỹ sẽ yêu cầu Quỹ Tiền tệ Quốc tế “loại trừ các lợi thế cạnh tranh không công bằng được tạo ra do các hành động mới nhất của Trung Quốc”.
Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1994 Mỹ có động thái như vậy và việc này diễn ra khi thị trường chứng khoán quốc tế rơi vào lo ngại về leo thang trong cuộc xung đột âm ỉ giữa hai siêu cường thương mại này. Chỉ số Dow Jones đã mất gần 3% vào ngày hôm qua sau cú giảm điểm tương tự ở châu Á và châu Âu.
Động thái này đã thực hiện đầu đủ cam kết của Donald Trump trong chiến dịch tranh cử về việc dán nhãn Trung Quốc là kẻ thao túng tiền tệ. Trump viết trên Twitter rằng: “Trung Quốc đang muốn tiếp tục nhận hàng trăm tỷ USD mà họ đã lấy từ Mỹ với các hành động thương mại không công bằng và thao túng tiền tệ. Sự đơn phương đó nên bị ngăn chặn từ nhiều năm trước”.
Hành động của Mỹ diễn ra sau khi Trung Quốc cho phép làm suy yếu đồng nhân dân tệ xuống mức 7 tệ đổi 1 dollar vào ngày hôm qua. Đây là lần đâu tiên trong 10 năm qua đồng nhân dân tệ xuống mức thấp như vậy.
Ngân hàng trung ương Trung Quốc nói sự phá giá này là “do hậu quả của những kẻ theo chủ nghĩa đơn phương và những biện pháp bảo hộ thương mại và những dự tính đánh thuế chống lại Trung Quốc”.
Bắc Kinh sau đó nói họ sẽ ngừng mua sản phẩm nông sản Mỹ và “sẽ không loại trừ việc đánh thuế nhập khẩu với các sản phẩm nông nghiệp mới mua từ Mỹ”.
Tuyên bố này sẽ châm ngòi thêm cho cuộc chiến thương mại đã kéo dài hơn 1 năm với Mỹ. Trump đã công kích Bắc Kinh vì không giữ lời trong cái mà ông tuyên bố là một lời hứa mua nhiều hàng hóa nông nghiệp Mỹ hơn. Tuy nhiên chỉ trích của Trump bị nhà chức trách Trung Quốc phản bác.
Việc đồng nhân dân tệ mất giá 1,4% diễn ra chỉ vài ngày sau khi Trump gây choáng váng cho thị trường tài chính khi công bố đánh thuế 10% vào 300 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc còn lại kể từ 1/9 tới. Việc này đã bất ngờ phá vỡ cuộc “ngừng bắn” ngắn ngủi trong cuộc chiến tranh thương mại đã tàn phá chuỗi cung ứng toàn cầu và làm suy thoái tăng trưởng.
Tin tức này đã gây sốc làm đồng USD giảm mạnh và đẩy giá vàng lên cao.
Bộ Tài chính Mỹ nói rằng thông báo của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) hôm qua làm rõ rằng nhà chức trách Trung Quốc đã kiểm soát rộng rãi đối với tỉ giá đồng nhân dân tệ.
PBOC hôm qua nói họ sẽ “tiếp tục ... làm các biện pháp cần thiết và nhằm mục đích trước các hành vi phản hồi tích cực có thể xảy ra trong thị trường trao đổi ngoại tệ”.
Bộ Tài chính Mỹ nói trong thông báo: “Đây là sự thừa nhận công khai của PBOC rằng họ có nhiều kinh nghiệm thao túng đồng tiền và vẫn đang chuẩn bị để làm điều đó trên các nền tảng đang có”.
Bộ Tài chính Mỹ nói hành động của Trung Quốc đã vi phạm cam kết kiềm chế cạnh tranh phá giá trong nhóm các nước công nghiệp hóa G20. Bộ này nói họ hy vọng Trung Quốc tôn trọng cam kết đó và không dùng tỉ giá của Trung Quốc để phục vụ mục đích cạnh tranh.
Sau khi xác định một nước là kẻ thao túng tiền tệ, Bộ Tài chính Mỹ sẽ được yêu cầu đàm phán đặc biệt để hiệu chỉnh đồng tiền dưới giá trị và sẽ dùng các trừng phạt như loại trừ nước đó khỏi các hợp đồng mua sắm của chính phủ Mỹ.
Bộ Tài chính Mỹ đã dán nhãn Đài Loan và Hàn Quốc là kẻ thao túng tiền tệ năm 1988 – năm mà Quốc hội Mỹ ban hành luật đánh giá tiền tệ. Lần gần nhất Trung Quốc bị dán nhãn kẻ thao túng tiền tệ là dưới chính quyền Clinton năm 1994.
Hồi tháng 5, Bộ Tài chính Mỹ đã kiềm chế không tuyên bố Trung Quốc là kẻ thao túng tiền tệ dựa trên tiêu chí mới và cứng rắn hơn. Tuy nhiên trong báo cáo, bộ này vẫn giữ Trung Quốc trong danh sách theo dõi tăng cường vì “sự sai lệch và dưới giá trị của đồng nhân dân tệ so với dollar”.
Nguồn: https://www.theguardian.com/us-news/2019/aug/05/us-designates-china-as-currency-manipulator