Mặc dù đang bị vướng vào một trong những thử thách sự kiên nhẫn dài nhất với Trung Quốc, Việt Nam đang cố gắng làm giảm đi nỗi lo sợ rằng dự án liên doanh năng lượng khác với nước ngoài ở Biển Đông có thể bị hủy vì áp lực từ Bắc Kinh.
Câu hỏi về sự tham gia của hãng ExxonMobil của Mỹ trong dự án dầu khí Cái Voi Xanh ở ngoài khơi miền Trung Việt Nam đã nổi lên khi một tàu khảo sát Trung Quốc tiếp tục hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam - Đây là lần thứ ba tàu Trung Quốc xâm phạm như vậy trong 2 tháng qua.
Chiều thứ 6 (13/9), tàu Hải Dương Địa Chất số 8 thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc đã thả neo ở cách Vũng Tàu của Việt Nam khoảng 360 km, theo thông tin từ website theo dõi tàu thuyền Marine Traffic.
Được hộ tống bởi các tàu hải cảnh Trung Quốc, tàu Hải Dương đã khảo sát khu vực này, khiến Hà Nội yêu cầu Bắc Kinh phải rút các tàu ngay lập tức.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hăng, trong cuộc họp báo hôm thứ 5 đã lên án các hành động của Trung Quốc là bất hợp pháp, nói rằng vùng biển này “nằm hoàn toàn trong chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam”.
Trả lời một câu hỏi, bà nói thêm rằng dự án Cá Voi Xanh vẫn tiếp tục hoạt động như kế hoạch.
Dự án này bao gồm một nền tảng xa bờ, một đường ống, một nhà máy chế biến khí gas trên bờ cũng như đường ống kết nối các nhà máy của bên thứ ba nhằm phát điện. Sembcorp Industries của Singapore là một trong những hãng liên quan đến dự án nhà máy nhiệt điện sử dụng khí từ mỏ Cá Voi Xanh ở tỉnh Quảng Ngãi.
Khi hoạt động đầy đủ, dự án Cá Voi Xanh dự kiến cung cấp 20 tỷ USD (tương đương 30,3 tỷ dollar Singapore) cho Hà Nội và cung cấp 10% nhu cầu điện của Việt Nam hiện nay.
Trung Quốc yêu sách hầu hết toàn bộ Biển Đông – một vùng biển giàu năng lượng, thông qua đường 9 đoạn mơ hồ. Yêu sách của Trung Quốc chồng lấn lên các yêu sách của Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei cũng như Đài Loan.
Để củng cố vị thế, Trung Quốc đã bồi lấp đất và quân sự hóa các đảo tranh chấp ở Biển Đông trong khi đang tham gia vào cuộc thảo luận dài cả thập kỷ với các nước ASEAN để soạn ra một bộ quy tắc ứng xử nhằm quản lý tranh chấp lãnh thổ.
Bắc Kinh đã thường xuyên cố gắng ngăn chặn các công ty không thuộc các nước ven biển trong khu vực này tham gia vào khai thác dầu khí. Họ cũng đề xuất rằng bộ quy tắc ứng xử cuối cùng phải bao gồm một điều khoản rằng các hoạt động kinh tế biển “không được hợp tác với các công ty từ những nước bên ngoài khu vực”.
Năm 2017, Hà Nội đã đình chỉ một dự án khoan dầu đã cấp phép cho tập đoàn nhà nước PetroVietnam, Repsol của Tây Ban Nha và Mubadala Development của UAE vì áp lực Trung Quốc. Chưa đầy 1 năm sau, đến 2018, Việt Nam hủy giấy phép cho một dự án khác đã cấp cho Repsol trong khu vực khoảng 400 km từ bờ biển phía Nam vì những lo ngại tương tự.
Năm nay, các hoạt động khoan dầu mà Hà Nội đã cấp phép cho công ty nhà nước Rosneft của Nga ở vị trí cách bờ biển phía đông nam 370 km lại bị Bắc Kinh phản đối và họ đã cử tàu Hải Dương Địa Chất số 8 có tàu hộ tống tiến vào bãi Tư Chính. Đối phó lại, Việt Nam chọn kéo dài thời gian hoạt động của giàn khoan này.
Bị thua thiệt hơn hẳn Trung Quốc về sức mạnh hải quân, Việt Nam đã chọn giải pháp thay thế là dùng ngoại giao. Trong cuộc họp tháng 7 giữa các ngoại trưởng ASEAN và Trung Quốc ở Bangkok, Ngoại trưởng Việt Nam Phạm Bình Minh đã gọi các hành động của Trung Quốc là làm xói mòn lòng tin và gây bất ổn.
Trong chuyến thăm của Thủ tướng Malaysia Mahithir Mohamed đến Hà Nội hồi tháng 8, cả hai nước đã ra một tuyên bố chung nhấn mạnh “bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến gần đây ở Biển Đông”.
Việt Nam, cùng với các nước ASEAN khác, đã tham gia vào cuộc diễn tập hàng hải đầu tiên giữa ASEAN và Mỹ trong tháng này với vị trí diễn tập hầu như diễn ra trong vùng biển ngoài khơi tỉnh Cà Mau của Việt Nam. Cuộc diễn tập này giúp các lực lượng hải quân ASEAN tìm kiếm và bắt giữ các tàu khả nghi.
Theo Straitstimes
Theo Straitstimes