Tương lai kinh tế Việt Nam đang bị đe dọa thế nào?
Chính phủ Việt Nam vật lộn để đối phó nguy cơ một cuộc khủng hoảng năng lượng nhãn tiền sẽ đe dọa cúp điện trong 2 năm và gây hại trong tương lai gần cho nền kinh tế đang có tốc độ phát triển vào loại cao nhất châu Á này.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã cảnh báo rằng thiếu điện có thể xảy ra vào năm 2021 và đã ra lệnh cho các quan chức tăng tốc các dự án nhà máy điện.
Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ khủng hoảng năng lượng trên hai mặt trận đồng thời: Một là thiếu hụt khả năng phát điện mà các quan chức chính phủ đã cảnh báo và hai là Trung Quốc đang gây áp lực lớn vào các hoạt động dầu khí của Việt Nam trên biển.
Là một nước đang cố gắng cân bằng tế nhị giữa Mỹ và Trung Quốc trong ngoại giao và kinh tế, Việt Nam đang đối mặt với các lựa chọn năng lượng ngắn hạn nhưng sẽ có ảnh hưởng địa chính trị trong nhiều năm tới.
Andrew Harwood - Giám đốc nhóm nghiên cứu về dầu khí của Wood Mackenzie tại Singapore nói: “Các nguồn cung cấp tiềm năng nội địa của Việt Nam về dầu khí đã gặp những thách thức và trì hoãn vì cả nguyên nhân là công ty dầu khí quốc gia thiếu khả năng tài chính để phát triển những nguồn tài nguyên này và các căng thẳng chính trị và tranh chấp hàng hải. Đang có những lo ngại về việc Việt Nam sẽ làm thế nào để đáp ứng nhu cầu năng lượng tương lai”.
Cho đến nay Việt Nam vẫn đang phụ thuộc nhiều vào than đá, dầu mỏ và nguồn nước để phát điện. Tuy nhiên nhiều dự án như vậy đã bị trì hoãn trong những năm gần đây vì thủ tục quan liêu hoặc các nhà đầu tư nước ngoài không giành được các khoản vay bảo đảm của chính phủ cho dự án của họ. Năm 2016 Việt Nam đã bỏ rơi một chương trình năng lượng hạt nhân dài hơi.
Hiện nay Việt Nam đang tăng tốc theo đuổi điện mặt trời, nghiên cứu nhập khẩu khí hóa lỏng quy mô lớn và xem xét cả việc nhập khẩu điện từ các nước láng giềng - theo các quan chức chính phủ và những nhà phân tích công nghiệp.
Đầu tháng này, một nông trại điện mặt trời trị giá 391 triệu USD, quy mô lớn nhất Đông Nam Á, đã bắt đầu hoạt động ở Tây Ninh. Tập đoàn điện lực nhà nước EVN hồi tháng trước nói rằng hơn 4000 hộ gia đình đã cài đặt các tấm pin năng lượng mặt trời lên mái nhà trong 3 tháng qua với tổng công suất đạt 200 MW. Khoảng 300 MW khác thuộc dạng này sẽ được lắp đạt vào cuối năm 2019.
Gavin Smith - giám đốc phát triển sạch của Dragon Capital ở thành phố Hồ Chí Minh nói: “Tốc độ nhanh chóng của thị trường pin mặt trời mái nhà năm 2019 là một tín hiệu cho thấy chính phủ đã đi theo hướng đa dạng hóa khả năng phát điện với sự gia tăng đáng kể của giải pháp năng lượng tái tạo”.
Tuy nhiên ông Smith nói thêm: “Vẫn cần chờ xem liệu tốc độ tăng trưởng nhanh của năng lượng tái tạo kể từ 2018 có đủ để đương đầu với nguy cơ cắt điện trong 3 năm tới không”.
Загрузка...
Điện năng cũng đã ảnh hưởng đến tăng trưởng của các nền kinh tế đang phát triển khác. Nam Phi đã phải thường xuyên đối mặt với mất điện vì Eskom - công ty điện nhà nước, đã không thể đầu tư đủ khả năng phát điện trong những năm gần đây để đáp ứng yêu cầu.
Nhu cầu về điện ở Việt Nam đã tăng khoảng 9% một năm, nhanh hơn tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế.
Một quan chức cho biết rằng đã có “một số nguy cơ thiếu điện trong các tình huống khắc nghiệt và không lường trước được” mà chủ yếu nhất là khi các hồ thủy điện cạn nước.
Việt Nam đang tìm cách giải quyết bằng cách nhập khẩu điện từ Lào. Các quan chức cũng đã thảo luận về khả năng nhập khẩu điện từ Trung Quốc mặc dù điều này sẽ là một nhạy cảm chính trị trong một nước mà suy nghĩ chống Trung Quốc là phổ biến và đã bùng phát gần đây vì các căng thẳng trên biển.
Các công ty và quan chức Mỹ đang rao bán khí hóa lỏng như một giải pháp cho nhu cầu điện năng Việt Nam và cũng là một cách để giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam.
Tuy nhiên khí hóa lỏng sẽ không phải là một biên pháp đủ nhanh để chống đỡ cuộc khủng hoảng năng lượng đang tới vì cần phải xây dựng các nhà máy phát điện trên bờ.
Khả năng khai thác tài nguyên xa bờ của bản thân Việt Nam cũng là một dấu hỏi. Từ tháng 7 năm nay, tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất số 8 của Trung Quốc đã và đang thực hiện khảo sát ở ngoài khơi bờ biển phía Nam Việt Nam, gần mỏ Lan Tây - Lan Đỏ - một mỏ dầu khí đang được PetroVietnam và Rosneft của Nga phát triển. Động thái này được Mỹ mô tả là một sự “cưỡng ép”.
Đầu tháng này, truyền thông mạng xã hội Việt Nam lan truyền một tin đồn chưa được xác nhận rằng ExxonMobil đã gửi Thủ tướng Phúc một lưu ý rằng họ sẽ rút khỏi dự án Cá Voi Xanh - dự án dầu khí xa bờ lớn nhất của Việt Nam.
ExxonMobil - công ty đang bán một số tài sản của họ trước thềm kế hoạch mua lại cổ phần, đã từ chối bình luận về cái gọi là “tin đồn thị trường hoặc đồn đoán về các kế hoạch kinh doanh của chúng tôi”. Người phát ngôn ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng thì trích dẫn thông tin từ PetroVietnam - đối tác liên doanh với ExxonMobil, để nói rằng dự án này “đang tiếp tục thực hiện theo kế hoạch”.
Theo Financial Times
Post a Comment