Nó có lẽ là một cảnh trong tiểu thuyết gián điệp. Nhà chức
trách Đức tháng 8 đã cáo buộc chính phủ Việt Nam bắt cóc cựu chủ tịch của công
ty xây lắp dầu khí Việt Nam PVC – người đang ở Đức để xin tị nạn – và đưa ông
ta trở lại Hà Nội để đối mặt với xét xử tham nhũng.
Berlin đã ra lệnh cho các sĩ quan tình báo Việt Nam rời khỏi
nước này, dù cho Bộ Công an Việt Nam nói Trịnh Xuân Thanh đã chọn ra đầu thú.
Trước đó ông ta đối mặt với việc tố tụng hồi tháng 1.
Va chạm ngoại giao này đã làm căng thẳng quan hệ với một
trong những đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam – làm nổi bật lên một
chiến dịch trừng trị tham nhũng và gợi nhớ đến chiến dịch của Đảng Cộng sản
Trung Quốc khi Tập Cận Bình lên nắm quyền năm 2012. Giống Trung Quốc, Việt Nam
đã cảnh báo rằng tham nhũng có thể gây hại cho uy tín và vai trò lãnh đạo của đảng
khi công chúng ngày càng không chịu nổi hối lộ.
Năm nay, chiến dịch chống tham nhũng đã bắt những cán bộ cấp
cao như cựu ủy viên Bộ Chính trị Đinh La Thăng – người từng là chủ tịch
PetroVietnam, và Nguyễn Xuân Anh, Bí thư Thành ủy thành phố Đà Nẵng. Nhưng
tương tự Trung Quốc, động thái này trong một trong những nền kinh tế đang tăng
trưởng nhanh nhất thế giới cũng cho thấy rõ hối lộ đang lan rộng thế nào.
‘Ổn định xã hội’
Fred Burke, đối tác quản lý tại hãng luật Baker &
McKenzie (Vietnam), người có ghế trong ủy ban cố vấn chính phủ nói: “Đảng Cộng
sản, và đặc biệt là Thủ tướng và các đồng chí của ông, xem ổn định xã hội là điều
thực sự quan trọng và có thể nguy hiểm nếu tham nhũng vượt tầm kiểm soát. Nếu bạn
hỏi người dân điều gì họ không hài lòng nhất, thì điều họ nói là tham nhũng”.
Thanh, Thăng và Anh hoặc các đại diện của họ đã không trả lời
điện thoại và email yêu cầu bình luận.
Chiến dịch trừng trị này có động lực sau khi một chính quyền
mới lên nắm quyền vào năm 2016. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tháng trước đã yêu
cầu tòa án đẩy nhanh tốc độ xử lý các vụ án tham nhũng.
Một website chính phủ cuối tháng 7 trích lời ông Trọng nói: Việt
Nam “ làm nghiêm túc cả việc ngăn ngừa và đấu tranh chống tham nhũng” và cái cần
thiết là “tập trung cả hệ thống chính trị” để làm việc đó.
Tòa án Việt Nam đã xử lý khoảng 220 vụ tham nhũng năm nay –
bao gồm cả xét xử công khai và xét xử kín – con số này tăng 21% so với năm 2016
theo như báo cáo của Nguyễn Hòa Bình – Chánh án tòa án nhân dân tối cao. Tháng
10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói thanh tra nhà nước đã phát hiện ít nhất 190
trường hợp gian lận mới liên quan đến các quỹ nhà nước.
Tháng 9, Nguyễn Xuân Sơn, một cựu chủ tịch khác của
PetroVietnam và cựu giám đốc điều hành của ngân hàng Ocean Bank đã bị tuyên án
tử hình sau khi bị kết án biển thủ. Hà Văn Thắm – cựu Chủ tịch của Ocean Bank,
bị kết án chung thân sau khi bị phát hiện tội danh tương tự.
Sơn và Thắm hoặc các đại diện của họ cũng không trả lời điện
thoại hay email yêu cầu bình luận.
Hoang Thach Lan – người đứng đầu đơn vị đầu tư cá nhân tại
công ty chứng khoán Rong Viet ở thành phố Hồ Chí Minh nói rằng cho đến nay chống
tham nhũng đã được đón nhận tốt bởi các nhà đầu tư. Ông nói: ‘Nó đã làm tăng
lòng tin của họ vào việc kinh doanh ở Việt Nam và nó giúp cho thị trường chứng
khoán’.
Chỉ số VN Index của Việt Nam đã nhảy khoảng 43% trong năm
nay và là mức tăng trưởng tốt nhất của nó kể từ năm 2010. Chính phủ đặt mục
tiêu tăng trưởng kinh tế 6,7% trong năm nay – mức tăng nhanh nhất kể từ 2007. Nền
kinh tế đã tăng trưởng 6,41% trong 9 tháng đầu năm nay.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, người phụ trách việc cải cách dưới
thời Thủ tướng tiền nhiệm, đang kéo giảm tham nhũng và quan liêu trong thủ tục
kinh doanh. Hồi tháng 1, ông đã đưa ra một kế hoạch tổng thể để tăng cường các
giao dịch giữa chính phủ và khu vực tư nhân sang hình thức trực tuyến để làm giảm
cơ hội hối lộ.
Hà Nội đã vật lộn lâu dài với tham nhũng. Cựu Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng đã xin lỗi trong một chương trình truyền hình năm 2012 sau khi đối mặt
với các chỉ trích nhằm vào tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam – Vinashin – một tập đoàn nhà nước
mà ông đã ủng hộ nhưng đã gần như sụp đổ với gần 4 tỷ USD tiền nợ trong năm đó.
Công ty này hiện đã được đổi tên thành Công ty cổ phần Công nghiệp tàu thủy.
Giáo sư Carl Thayer ở Học viện Quốc phòng Australia nói: “Tham
nhũng đang làm tổn thương nền kinh tế. Vì cả lý do chính trị và kinh tế, họ phải
ra đi sau khi tham nhũng”.
Theo Bloomberg
Tags:
tay-tau-noi-ve-viet-nam