Báo TQ: Việt Nam không sẵn sàng làm 1 con tốt của Mỹ

Tờ Thời báo Hoàn cầu hôm nay đăng bài với tiêu đề “Liệu Việt Nam có đứng về phía Mỹ ở Biển Đông?”. 

Bài báo Viết: “Trung Quốc và các nước Đông Nam Á gồm Việt Nam trong vài năm qua đã đạt được sự nhất trí cơ bản về việc duy trì ổn định ở Biển Đông. Nhưng có vẻ là Mỹ không sẵn sàng nhìn thấy vùng biển này chuyển từ một điểm nóng “chiến trường” sang một khu vực tương đối yên bình. Đó là lý do vì sao họ đã ve vãn Việt Nam và các láng giềng của Việt Nam để ủng hộ nỗ lực của họ nhằm thiết lập một Biển Đông do Mỹ thống trị. Gần đây nhất, một tàu khu trục tên lửa dẫn đường của Hải quân Mỹ đã đi vào 12 hải lý của quần đảo Trường Sa (xin ghi chú: Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng hiện có một số đảo trong quần đảo này đang bị Trung Quốc và các nước khác chiếm đóng). 

Chuyến đi của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis đến Việt Nam đã diễn ra tại thời điểm căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang lên cao. Chuyến thăm của ông cũng là một phần trong toàn bộ chiến lược của Tổng thống Donald Trump để kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Theo một báo cáo của hãng thông tấn AFP, Mattis nói trong chuyến thăm thành phố Hồ Chí Minh rằng Mỹ duy trì “quan ngại sâu sắc về sự tiếp tục quân sự hóa các thực thể địa lý ở Biển Đông”. Thêm nữa, ông quở trách Trung Quốc vì gia tăng hiện diện quân sự và “hành vi kinh tế ăn cướp” chống lại các nước nhỏ ASEAN. 

Với những động thái đó, Mỹ đã đặt mình vào một vị trí đạo đức để kêu gọi sự ủng hộ từ các nước nhỏ hơn, một việc tương tự như họ đã la làng rằng Trung Quốc “cướp bóc kinh tế Mỹ”. 

Tổng bí thư BCH Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (CPV) Nguyễn Phú Trọng được giới thiệu làm Chủ tịch nước tiếp theo. Nếu được bầu, ông sẽ thực hiện nhiều hoạt động ngoại giao hơn trên vai trò Chủ tịch nước. Ông thích ổn định, thực dụng và các chính sách hữu hảo Trung Quốc, vì thế Mỹ và các nước phương Tây khác đã lo ngại những người ôn hòa chính trị ủng hộ Trung Quốc sẽ thống trị nền ngoại giao Việt Nam. Chuyến thăm của Mattis thời gian này có thể nhằm mục tiêu tìm hiểu khuynh hướng ngoại giao thực sự của Việt Nam. 

Nhưng Việt Nam đang chưa sẵn sàng trở thành một con tốt của Mỹ. 

Trong việc theo đuổi chính sách đối ngoại “đa dạng hóa và đa phương hóa”, Hà Nội cho rằng phải giữ độc lập bằng cách làm bạn với các nước khác nhau. Họ đã cố gắng cân bằng giữa các nước lớn và từ chối đứng về một phía. Từ Đại hội Đảng lần thứ 12 năm 2016, các lãnh đạo Việt Nam đã áp dụng chính sách đối ngoại linh hoạt và ôn hòa và đã không có va chạm nào với Trung Quốc về Biển Đông. Từ 2016 đến 2018, Việt Nam cũng đã có một sự phát triển kinh tế đáng ghi nhận. 

Trong thực tế, một mặt đất nước này muốn quan hệ tốt với Mỹ để giữ an toàn cho các hoạt động của mình ở Biển Đông và phản đối Trung Quốc xây dựng đảo. Mặt khác, họ không sẵn sàng thấy nước Mỹ xa xôi và hay thay đổi can thiệp quá vào vấn đề nan giải Biển Đông mà từ đó có thể ảnh hưởng đến cân bằng của họ với Trung Quốc và phá hủy hòa bình và phát triển khó khăn mới có được trong nội bộ của họ. 

Khi Zhao Leji, Ủy viên thường vụ Bộ Chính trị BCH Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, thăm Việt Nam hồi tháng 9, Tổng bí thư Trọng nói quan hệ song phương là vốn quý nhất trong lịch sử. 

Hà Nội thực sự có nhiều mâu thuẫn với Washington. Họ không sẵn lòng ở dưới sự kiểm soát của Mỹ về an ninh và Mỹ chưa bao giờ từ bỏ việc tài trợ cho một cuộc cách mạng màu trên lãnh thổ Việt Nam. Hà Nội đã thận trọng đối với các kích động gây rối dưới danh nghĩa dân chủ, nhân quyền và nhiều vấn đề xã hội khác của Mỹ. 

Kể từ khi Trump bước vào Nhà Trắng, những tranh chấp mới đã nổi lên giữa hai nước. Kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào vốn nước ngoài và thương mại quốc tế, do vậy họ rất thất vọng với chủ nghĩa bảo hộ của Trump. Hơn nữa, Trump có thể tăng thuế nhắm vào hàng hóa Việt Nam bất cứ lúc nào trong tương lai vì Việt Nam cũng là một nước có thặng dư thương mại với Mỹ. 

Trong khi đó, Hà Nội đã bực mình với việc Washington rút khỏi Hiệp ước Paris về khí hậu kể từ khi biến đổi khí hậu gây ra một cuộc khủng hoảng di cư. 

Hơn nữa, Việt Nam sẽ không từ bỏ các tuyên bố về Biển Đông và sự hiện diện ở Biển Đông nhưng họ có thể dùng một cách khác để thể hiện. Họ đã đề xuất một phiên bản chiến lược phát triển kinh tế biển mới tại Hội nghị Trung ương 8 khóa 12 đầu tháng này, trong đó nhấn mạnh du lịch, vận tải biển, khai thác tài nguyên và đánh bắt cá. Cuối cùng, hợp tác là con đường duy nhất. Tìm cách để phù hợp với con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 của Trung Quốc rõ ràng là cách giải quyết tốt hơn việc mua sắm vũ khí và dấn thân vào một cuộc đối đầu quân sự quy mô lớn”.

Theo Global Times

Bình luận: Bài viết này của Thời báo Hoàn Cầu, là một tờ báo điện tử trực thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc. Từ lúc ra đời, tờ báo này nổi danh với lập trường cứng rắn đến mức diều hâu hiếu chiến. Tờ này đã từng phỏng vấn một số tướng lĩnh, học giả và trong các bài đó, những người được phỏng vấn đã có những tuyên bố khá là thiếu khách khí khi nói về Việt Nam. Nhưng đó là chuyện những năm về trước. Còn năm nay, trong bài báo này thì chúng ta lại thấy ở đây một giọng điệu có phần hòa dịu hơn, biết điều hơn. 

Đề cập đến vấn đề “Liệu Việt Nam có đứng về một phe với Mỹ hay không?” - là vấn đề dư luận Trung Quốc rất quan tâm, nếu là mấy năm trước thì giọng điệu của họ sẽ có thể theo kiểu “dù Việt Nam có làm thế nào, Mỹ có làm thế nào, Trung Quốc cũng không sợ”. Nhưng trong bài báo này, giọng điệu của họ đã tỏ ra mềm mỏng hơn, bớt hách dịch kiểu cửa trên và đã có những nhìn nhận về chiến lược của Việt Nam rõ ràng hơn. 

Có lẽ giọng điệu “khiêm tốn” này của bài viết một phần là do bối cảnh hiện nay Trung Quốc và Mỹ đang chiến tranh thương mại. Những hậu quả của xung đột đó đã bắt đầu phát tác và hình thành những mối đe dọa cho Trung Quốc. Do đang ở trong nguy cơ cho nên không thể tiếp tục giữ thái độ trịch thượng ông lớn. Tất nhiên cũng xin lưu ý rằng các quan điểm của bài viết là góc nhìn của phía Trung Quốc, chúng ta đọc để tham khảo mà thôi.