Căng thẳng gia tăng ở Biển Đông và chiến tranh thương mại Mỹ - Trung được cho là sẽ phủ bóng các cuộc đàm phán tuần này khi các nhà ngoại giao hàng đầu tập trung ở Bangkok tham dự hội nghị cấp cao ASEAN.
 |
| Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đến Bangkok. |
Các quan chức Thái Lan nói sẽ có 27 cuộc họp trong suốt cả ngày thứ 7 tới và 31 nước và liên minh sẽ tham dự.
Cuộc họp chính của các Ngoại trưởng ASEAN quy tụ các nhà ngoại giao hàng đầu của khối nhưng họ chắc chắn sẽ bị lu mờ vì sự tham dự của các nước lớn trong các cuộc gặp phụ, chẳng hạn như Diễn đàn Khu vực ASEAN và Hội nghị Ngoại trưởng Đông Á.
Những người đã tạo sức nóng trong tuần này ở Bangkok gồm Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Các đối tác đối thoại khác của ASEAN gồm Australia, Ấn Độ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc.
Hầu hết sự chú ý sẽ đặt vào những hội nghị bên lề này - trong đó ASEAN sẽ đóng vai trò hỗ trợ nếu có.
Ngoại trưởng Mỹ Pompeo sẽ tham gia Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN bên cạnh người đồng cấp Trung Quốc là Vương Nghị sau cuộc đàm phán thương mại giữa hai nước bắt đầu nối lại từ hôm nay.
Những cuộc họp này diễn ra trong bối cảnh Vietnam và Philippines cáo buộc Trung Quốc đã trở nên hung hăng hơn trong việc củng cố yêu sách về phần lớn Biển Đông - một động thái mà tuần trước Mỹ đã gọi là “hành vi bắt nạt”.
Tuy nhiên Trung Quốc sẽ theo đuổi lợi thế hơn nữa trong bộ quy tắc ứng xử hàng hải với ASEAN sau khi hai bên đã đồng ý về một dự thảo sơ bộ. Điều này được một quan chức Indonesia nói hôm qua.
Alexander Neill - chuyên gia về các vấn đề quân sự Trung Quốc tại Viện Nghiên cứu Quốc tế về Chiến lược nói: “Biển Đông sẽ là một chương trình nghị sự quan trọng - họ sẽ tìm cách kiềm chế bất kỳ quan điểm nào cứng rắn hơn nữa của Philippines. Họ có thể sẽ nhắc lại chủ quyền với các đảo và rạn san hô và chỉ trích sự can thiệp bên ngoài”.
Cũng trong thời gian hội nghị, Pompeo sẽ tìm cách xoa dịu căng thẳng thương mại giữa hai đồng minh của Mỹ là Hàn Quốc và Nhật Bản. Tranh chấp giữa hai nước đã leo thang trong tháng này khi Nhật Bản hạn chế xuất khẩu vào Hàn Quốc 3 loại vật liệu quan trọng sống còn với việc sản xuất chất bán dẫn và màn hình.
Với Trung Quốc, hội nghị sẽ là cơ hội để họ kiềm chế sự gia tăng giận dữ từ các nước Đông Nam Á như Philippines - nước đã cáo buộc họ triển khai hải cảnh và dân quân biển để củng cố kiểm soát Biển Đông.
Việt Nam có thể tin tưởng sẽ có vài đồng minh trong hội nghị tuần này nhưng có thể phải hoạt động bên ngoài khuôn khổ ASEAN thông thường bằng cách thiết lập một khối hàng hải thực tế với Indonesia - nước đã quyết đoán đối phó với những người Trung Quốc đánh cá trộm, và Philippines - nước vẫn đang nhức nhối về vụ việc tháng 6 khi một tàu đánh cá Trung Quốc đâm một tàu đánh cá Philippines khiến 22 ngư dân Philippines trôi dạt trên biển.
Không chắc là ASEAN sẽ đồng ý với bất kỳ tuyên bố nào chống lại Trung Quốc vì khối hoạt động theo nguyên tắc đồng thuận, nghĩa là chỉ một thành viên không đồng ý thì khối không thể ra tuyên bố. Bắc Kinh có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của các đồng minh như Campuchia, Lào và sự miễn cưỡng của những người khác trước siêu cường châu Á (tức TQ).
Lược theo: https://www.bangkokpost.com/world/1721411/s-china-sea-trade-tensions-cast-shadows-on-bangkok-summit