Vì sao Trung Quốc không “chiều” Hong Kong nữa?
Trong nhiều năm sau khi nhận Hong Kong từ Anh năm 1997, Trung Quốc hầu như tôn trọng luật pháp của vùng lãnh thổ này. Nhưng điều này giờ đây không còn nữa khi Bắc Kinh can thiệp mạnh tay trong các cuộc biểu tình gần đây ở thành phố này.
Vậy điều gì đã thay đổi? Năm 1997, Trung Quốc cần Hong Kong. Trung Quốc lúc đó vẫn chưa được gia nhập tổ chức thương mại thế giới cho nên các nhà xuất khẩu Trung Quốc bị hạn chế tiếp cận thị trường toàn cầu. Hong Kong là một giải pháp cho họ: Nó phục vụ như một kênh trung chuyển thương mại - hàng hóa từ Trung Quốc có thể đưa sang cảng của vùng lãnh thổ này và sau đó xuất đi như là hàng xuất khẩu từ Hong Kong đến toàn thế giới, nhờ đó tránh được sự hạn chế thương mại được các thành viên WTO đặt ra đối với những nước nằm ngoài tổ chức này.
Khi Trung Quốc trở thành thành viên của WTO năm 2001, trung chuyển thương mại qua Hong Kong không còn quan trọng. Theo một vài ước tính, gần một nửa hàng thương mại của Trung Quốc đi qua Hong Kong năm 1997 nhưng hiện nay chỉ số này chỉ còn chưa tới 12%.
Trong khía cạnh quy mô tổng thể và độ mạnh của kinh tế, Hong Kong hiện nay cũng kém hơn so với Trung Quốc khi đại lục đã trải qua 3 thập kỷ tăng trưởng kinh tế cao liên tục. Năm 1997, kinh tế Hong Kong bằng 1/5 quy mô kinh tế Trung Quốc và thu nhập bình quân đầu người ở Hong Kong cao gấp 35 lần ở Trung Quốc. Nhưng năm 2018, kinh tế Hong Kong chỉ còn bằng 1/30 kinh tế Trung Quốc. Hong Kong vẫn giàu hơn nhưng khoảng cách đã thu hẹp với thu nhập bình quân đầu người chỉ còn cao hơn 5 lần so với Trung Quốc.
Trong giai đoạn ngay sau năm 1997, Trung Quốc muốn nâng cao danh tiếng Hong Kong như một nền kinh tế mở và định hướng thị trường được điều chỉnh bởi luật pháp. Điều này chủ yếu là vì Hong Kong lúc đó là một trong những trung tâm tài chính lớn của thế giới - một trạng thái mang lại lợi ích cho nền kinh tế đại lục.
Hong Kong cũng được sử dụng như một vùng thử nghiệm có kiểm soát để đồng nhân dân tệ của Trung Quốc trở thành một đồng tiền quốc tế. Hong Kong có lòng tin của các nhà đầu tư quốc tế và đồng nhân dân tệ có thể trao đổi ở đây dễ dàng hơn ở Trung Quốc - nơi mà nguồn vốn bị hạn chế dịch chuyển ra ngoài biên giới.
Sự phụ thuộc của Trung Quốc vào Hong Kong đã là chuyện quá khứ. Quy mô thị trường tài chính Trung Quốc bây giờ vượt xa Hong Kong. 4 ngân hàng lớn nhất của Trung Quốc đã trở thành 4 ngân hàng lớn nhất thế giới về mặt tài sản. Năm 1997, thị trường chứng khoán Trung Quốc chỉ bằng nửa quy mô thị trường chứng khoán Hong Kong. Ngày nay, vốn hóa của thị trường chứng khoán Trung Quốc ở mức gần 8000 tỷ USD - là một trong những thị trường chứng khoán lớn nhất thế giới và gần gấp đôi thị trường chứng khoán Hong Kong.
Đó không phải là vì thị trường Hong Kong suy thoái vì giá trị của danh sách niêm yết công khai ở Hong Kong cao hơn bất kỳ sàn giao dịch nào trên toàn thế giới vào năm ngoái. Nguyên nhân chính là thị trường tài chính Trung Quốc, giống như nền kinh tế của họ, đã mở rộng quá nhanh đến nỗi họ đã khiến Hong Kong phải chạy sau ‘hít bụi’.
Nguồn: https://www.nytimes.com/2019/07/03/opinion/hong-kong-protest.html
Post a Comment