Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói Trung Quốc và Philippines có thể đạt được “bước tiến lớn hơn” trong hợp tác dầu khí ở Biển Đông nếu họ xử lý “thích đáng” tranh chấp về chủ quyền.
Ông Tập đưa ra bình luận này hôm qua trong cuộc gặp ở Bắc Kinh với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte - người tự xem là bạn của Bắc Kinh nhưng đang ngày càng chịu nhiều áp lực ở trong nước, đòi hỏi phải chống lại sự quyết đoán hàng hải của Bắc Kinh.
Chuyến thăm của Duterte diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gần đây đã nổi lên trên nhiều mặt trận khi các tàu Trung Quốc đang thách thức các cơ sở năng lượng và đường ranh giới biển của Malaysia, Việt Nam và Philippines. Những hành động này đã dẫn đến việc Mỹ cáo buộc Trung Quốc “can thiệp cưỡng ép” và giữ trữ lượng dầu khí 2500 tỷ USD trong khu vực làm con tin.
Theo tuyên bố của người phát ngôn Tổng thống Philippines Salvador Panelo được gửi vào tối qua thì ông Duterte đã kiên định nêu lo ngại của Philippines, trong đó bao gồm cả phán quyết của tòa trọng tài 2016 đã bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc với hầu hết Biển Đông.
Tuyên bố của Panelo nói: “Đáp lại, Chủ tịch Tập Cận Bình nhắc lại lập trường của chính phủ ông không công nhận phán quyết này cũng như không thay đổi lập trường”.
Duterte đã miễn cưỡng đề cập đến vấn đề này vì ông đã nhắc đi nhắc lại cảnh báo rằng ông sẽ có rủi ro bước vào một cuộc chiến tranh nếu ông làm thế. Những người chỉ trích đã bác bỏ điều đó, coi như một điều phi lý và nói Duterte đang đánh bạc với chủ quyền Philippines và thu về chẳng bao nhiêu từ Bắc Kinh.
Tin tức của Tân Hoa Xã về cuộc gặp không đề cập gì đến phán quyết của tòa trọng tài. Họ nói rằng Tập đã kêu gọi hai bên “gác lại tranh chấp, loại bỏ các can thiệp bên ngoài, và tập trung vào thực hiện hợp tác, có các nỗ lực thực tế và theo đuổi phát triển”.
Tin tức của Tân Hoa Xã cũng trích dẫn lời ông Tập nói rằng: “Miễn là hai bên xử lý vấn đề Biển Đông thỏa đáng, bầu không khí quan hệ song phương sẽ trong lành, nền tảng của mối quan hệ sẽ vững chắc và hòa bình ổn định khu vực sẽ được bảo đảm quan trọng”.
Tập Cận Bình cũng nói hai bên có thể đạt được một bước lớn hơn trong phát triển chung về dầu khí.
Tuy nhiên điều đó có thể là điều vô cùng phức tạp và nhạy cảm vì cả hai nước đều yêu sách quyền tài phán với bãi Cỏ Rong - một khu vực có trữ lượng dầu khí đáng kể, mặc dù phán quyết của tòa trọng tài 2016 đã tuyên bố Manila có quyền chủ quyền để khai thác khu vực này.
Philippines đang đề xuất thỏa thuận ăn chia 60-40 khi hợp tác chung dầu khí.
Nguồn: https://www.channelnewsasia.com/news/asia/china-philippines-xi-jinping-duterte-oil-gas-south-sea-11856326