Các chính khách thế giới và khu vực đang nhắc đi nhắc lại lời yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt hoạt động quân sự hóa các vùng biển và coi đó là một vấn đề cấp thiết. Việt Nam đã tiếp tục yêu cầu tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất số 8 của Trung Quốc rời khỏi vùng biển của mình sau khi Mỹ bày tỏ lo ngại về cuộc khủng hoảng này hồi tháng trước. Malaysia cũng đã hậu thuẫn Việt Nam trong một tuyên bố chung.
Hai quốc gia ASEAN này nói: “Cả hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và vai trò của luật pháp trong khu vực - trong đó bao gồm an toàn, an ninh và tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông; đồng thời bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến gần đây ở Biển Đông.
Hai bên đã đồng ý rằng tranh chấp nên được giải quyết thông qua các biện pháp hòa bình, bao gồm việc triệt để tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế như Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, không sử dụng vũ lực hay đe dọa sử dụng vũ lực”.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Malaysia Mahathir Bin Mohamad cũng đã nhấn mạnh chủ quyền quốc gia trong tuyên bố chung. Cụ thể là tuyên bố nói: “Cả hai thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tự kiềm chế, phi quân sự hóa và thực thi các nghĩa vụ pháp lý một cách có thiện chí, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển, thượng tôn pháp luật trên cơ sở Công ước LHQ về Luật Biển 1982 và tránh các hoạt động có thể làm gia tăng căng thẳng.
Hai bên khẳng định ủng hộ thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông 2002; nhất trí tăng cường nỗ lực thúc đẩy sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất và phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.
Động thái này diễn ra sau khi Trung Quốc hôm 29/8 đưa ra một cảnh báo cứng rắn với một tàu của Hải quân Mỹ bị phát hiện ở vị trí gần vùng tranh chấp ở Biển Đông. Bắc Kinh đã kêu gọi Washington chấm dứt các hoạt động hải quân “khiêu khích” trong khu vực đã và đang tranh chấp nóng bỏng. Họ cũng nói thêm rằng Tổng thống Trump đã vi phạm vào chủ quyền Trung Quốc khi cho phép các tàu đi vào gần những khu vực này.
Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc cũng ra tuyên bố ngay sau khi tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Wayne E. Meyer đi vào 12 hải lý của các đảo nhân tạo TQ đang chiếm đóng.
Đại tá Li Huamin - người phát ngôn của Bộ Tư lệnh Chiến khu Nam nói: “Những sự thực đã chứng tỏ rằng cái gọi là “tự do hàng hải” của Mỹ thực chất là sự bá quyền phớt lờ các quy tắc luật pháp quốc tế, làm xói mòn nghiêm trọng chủ quyền và lợi ích an ninh của Trung Quốc và làm xói mòn nghiêm trọng ổn định của khu vực Biển Đông”.
Về phía Washington, họ nói rằng tàu khu trục này đã đi vào 12 hải lý của đá Chữ Thập và đá Vành Khăn “để thách thức các yêu sách hàng hải quá đáng và bảo đảm quyền truy cập vào các tuyến đường biển mà luật pháp quốc tế cho phép”.
Nguồn: https://www.express.co.uk/news/world/1171670/south-china-sea-xi-jinping-vietnam-malaysia-hanoi-donald-trump-US