Những thử thách cho tham vọng 5G của Việt Nam
Ngày 10/5/2019, Việt Nam đã trở thành một trong những nước đầu tiên thực hiện thành công cuộc gọi 5G. Đây là một cột mốc quan trọng cho Việt Nam khi nước này có kế hoạch tham vọng là triển khai mạng 5G vào hoạt động thương mại từ năm 2020 bằng các công nghệ nội địa.
Mặc dù rằng Việt Nam đã ra mắt 5G nhưng để triển khai thực tế hoàn toàn thì vẫn đòi hỏi phải giải quyết vô số thách thức về công nghệ, an ninh và quản trị quốc gia.
Được giới thiệu như một cuộc cách mạng trong tốc độ mạng và phạm vi bao phủ, 5G mở ra các cơ hội kinh doanh to lớn trong một loạt lĩnh vực như sản xuất thông minh, thành phố thông minh, y tế số và xe tự lái. Tiềm năng khổng lồ của 5G đã thúc đẩy một cuộc đua toàn cầu để giành được lợi thế tiên phong.
Mặc dù triển khai 4G muộn, Việt Nam đã nhanh chóng gia nhập vào cuộc đua 5G. Nhà mạng lớn nhất Việt Nam là Viettel đã đầu tư 40 triệu US vào 5G kể từ năm 2015. Viettel đã tuyên bố tự phát triển 80% cơ sở hạ tầng mạng cốt lõi vào năm 2020 với mục tiêu xa hơn là trở thành một nhà cung cấp toàn cầu.
Năm 2019, tập đoàn lớn nhất Việt Nam là Vingroup công bố kế hoạch ra mắt điện thoại thông minh 5G mới ở thị trường Mỹ và EU vào năm 2020. Rộng hơn nữa, Việt Nam được hưởng một kịch bản bùng nổ khởi nghiệp công nghệ và nền tảng người dùng công nghệ mở rộng nhanh chóng. Cả những nhà khởi nghiệp lẫn người dùng đều háo hức muốn tận dụng lợi thế của 5G.
Bên cạnh đó, chính phủ đương nhiệm cũng có những công lao xứng đáng với tiến trình 5G của Việt Nam. Kể từ khi nhậm chức năm 2016, các lãnh đạo chính phủ mới đã ưu tiên công nghệ như một động lực chính cho tăng trưởng kinh tế, với dịch vụ 5G đóng vai trò như nền tảng quan trọng nhất cho quá trình chuyển đổi số.
Chính phủ Việt Nam đã giới thiệu một loạt chính sách hỗ trợ công nghệ. Những chính sách này gồm Nghị quyết 41 năm 2016 về mức thuế ưu đãi cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và Nghị định 13 năm 2019 miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và ưu đãi tín dụng cho các doanh nghiệp khoa học công nghệ. Các sáng kiến cho chính phủ khởi xướng như Dự án 844 hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp – đang là chất xúc tác cho làn sóng khởi nghiệp ở nước này.
Về nguồn nhân lực, khoa học máy tính và các dự án STEM khác (STEM là từ viết tắt tiếng Anh của Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) được chú trọng ngay từ trường phổ thông trong khi các chương trình đối tác đổi mới với các công ty công nghệ đang hiện đại hóa các cơ quan nghề nghiệp về công nghệ và kỹ thuật của Việt Nam.
Là một điểm đến được yêu thích nhất cho đầu tư trực tiếp nước ngoài ở châu Á, Việt Nam cũng hưởng lợi từ các lao động có kỹ năng được đào tạo bởi các tập đoàn đa quốc gia như Samsung, LG, Siemens và Jabil.
Nhưng cho dù Việt Nam ở trên lộ trình phổ biến 5G vào năm 2020, việc duy trì một mạng đáng tin cậy và phát triển các khả năng sản xuất 5G lại là hai câu chuyện khác nhau.
Từ quan điểm công nghệ, chứng minh của Viettel ngày 10/5 tiết lộ rằng công ty chưa có khả năng để đạt được mục tiêu tự lực 5G và cũng chưa có khả năng để triển khai mạng 5G tuân thủ các tiêu chuẩn, mạnh mẽ và hoàn thiện tính năng. Mục tiêu lớn nhất của Viettel là tự phát triển các thiết bị công nghệ lõi của mạng, bao gồm các chip tiên tiến, có vẻ giống như một giấc mơ lớn. Ngay cả các nhà cung cấp 5G hàng đầu như Huawei, Nokia, ZTE và Ericsson cũng vẫn dựa vào những nhà sản xuất chip bên ngoài như Qualcomm hoặc Intel.
Nói cách khác, khát vọng trở thành một nhà cung cấp 5G toàn cầu của Viettel bị cản trở bởi những rào cản công nghệ ghê gớm. Trả tiền để mua nhiều bằng phát minh sẽ dẫn tới chi phí sản xuất các thiết bị của Viettel tăng cao và giảm sức cạnh tranh với các nhà cung cấp sở hữu phát minh. Vấn đề giá đặc biệt thách thức khi công ty này đã tránh hợp tác với Huawei – người dẫn đầu thị trường về giá rẻ.
Sự xa lánh công nghệ Huawei làm nổi bật các lo ngại nghiêm trọng về an ninh quốc gia trước tốc độ nhanh chóng của mạng 5G. Việt Nam không lạ gì với tội phạm mạng và tấn công mạng. Họ đã là nước có tỉ lệ lây nhiễm mã độc cao thứ 8 toàn cầu năm 2016. Hơn 18000 website với tên miền có đuôi .vn đã bị tấn công tính từ 2010. Trong đó bao gồm gần một nửa các website thuộc các cơ quan nhà nước.
Tốc độ nhanh chóng của 5G sẽ đặt hệ thống mạng vốn đã dễ tổn thương của Việt Nam vào nhiều đe dọa an ninh mạng hơn. Trở thành một người áp dụng 5G sớm có nghĩa là đất nước sẽ phải tìm các giải pháp của riêng minh cho nhiều vấn đề.
Chìa khóa để chiến thắng cuộc đua 5G và hạn chế các rủi ro an ninh là bảo đảm rằng mọi bộ phận, từ các cơ quan đến người dùng cá nhân đều được chuẩn bị tốt cho sự xuất hiện của 5G. Mặc dù chính phủ đã và đang tích cực thúc đẩy các chính sách an ninh mạng và hỗ trợ công nghệ, hiệu quả của những chính sách này thường vẫn còn bị hoài nghi. Nghị quyết 41 năm 2016 là một ví dụ. Nó hứa hẹn giảm 50% thuế thu nhập cá nhân cho các cá nhân làm việc trong các lĩnh vực công nghệ cao của ngành công nghệ thông tin. Nó cũng hứa hẹn mức thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi là 10% cho các nhà khởi nghiệp công nghệ. 3 năm sau, chưa có hãng nào lẫn cá nhân nào được hưởng lợi từ chương trình khuyến khích này.
Luật An ninh mạng 2018 cũng bị đặt câu hỏi về hiệu quả. Nó yêu cầu mọi dịch vụ cung cấp trực tuyến nước ngoài lưu trữ dữ liệu người dùng ở Việt Nam để phục vụ mục đích an ninh mạng. Các lợi ích an ninh của luật này vẫn chưa rõ ràng khi xét đến cơ sở hạ tầng ICT dễ tổn thương của Việt Nam và nó cũng cản trở các luồng dữ liệu miễn phí cũng như tăng chi phí kinh doanh trong lĩnh vực ICT.
Mặc dù có những thành tựu ban đầu, tham vọng 5G của Việt Nam vẫn đối mặt một ngọn núi phải trèo. Bước quan trọng nhất tiếp theo cho chính phủ là phải đi xa hơn những chính sách thúc đẩy. Chính phủ nên bắt đầu thực thi hiệu quả, đánh giá và xét duyệt lại các chính sách khuyến khích đổi mới, tăng cường an ninh mạng và ưu tiên phát triển các hãng nội địa.
Chiến thắng cuộc đua 5G chỉ có ý nghĩa nếu tất cả mọi bộ phận, gồm nhà nước, doanh nghiệp và cá nhân đều được hưởng lợi từ quá trình chuyển đổi số như nhau.
Nguồn: https://www.eastasiaforum.org/2019/08/13/vietnams-lagging-5g-ambitions/
Post a Comment