VN chọn cách tiếp cận cứng rắn hơn về Biển Đông

Bắc Kinh đang quản lý cẩn thận quan hệ với Việt Nam sau khi Mỹ đưa ra quan điểm cứng rắn hơn về tranh chấp Biển Đông và bác bỏ hầu hết các yêu sách của Trung Quốc trong vùng biển chiến lược này trong tuần qua.


Thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Luo Zhaohui đã thảo luận về vấn đề Biển Đông với người đồng cấp Việt Nam Lê Hoài Trung hôm 16/7. Thông tin này được Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố nhưng không nêu thêm chi tiết. 

Biển Đông - nơi 1/3 dòng chảy thương mại thế giới đi qua mỗi năm, đã là nơi tồn tại các yêu sách lãnh thổ chồng lấn trong hàng thập kỷ liên quan đến Trung Quốc, Việt Nam, Philippines, Đài Loan, Malaysia, Brunei. Vùng biển này cũng được tin tưởng là chứa nguồn dự trữ dầu và khí thiên nhiên lớn. 

Cuộc gặp của Trung Quốc với Việt Nam vừa nêu diễn ra sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói hôm 13/7 rằng Mỹ chính thức phản đối các yêu sách của Trung Quốc đối với vùng biển trong cái gọi là đường 9 đoạn nuốt gần hết Biển Đông. 



Trong 4 năm, Việt Nam đã đang suy tính hành động pháp lý để khẳng định yêu sách vùng biển của mình. Ông Lê Hoài Trung - Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam đã nói Việt Nam thích đàm phán để giải quyết nhưng không loại trừ các biện pháp khác như phán quyết, phân xử. Hồi tháng 5, Việt Nam đã bổ nhiệm 4 thẩm phán và 4 hòa giải viên, một tín hiệu cho thấy họ có thể sớm nộp đơn kiện. 

Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 14/7 nói rằng họ hoan nghênh lập trường của các nước phù hợp với luật pháp quốc tế và “tôn trọng trật tự luật pháp trên biển và thực thi đầy đủ công ước LHQ” là điều tối quan trọng. 

Hồ Ba, Giám đốc tổ chức Sáng kiến Phát hiện tình hình chiến lược Biển Đông, nói với Nhân dân nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc rằng Việt Nam là một ngoại lệ mặc dù hầu hết các đối thủ tranh chấp khác trong khối ASEAN đã tránh chọn bên trong căng thẳng Mỹ - Trung. 

Hồ Ba nói: “Việt Nam là một trong số ít nước vui mừng khi thấy Mỹ - Trung căng thẳng. Họ có xung đột mạnh mẽ nhất với Trung Quốc ở Biển Đông... Nhiều nhà chính trị Việt Nam nghĩ đất nước này có thể tối đa hóa lợi ích trong xung đột Mỹ - Trung và trong mối quan hệ tay ba”. 

Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Lê Hoài Trung - người vừa có cuộc thảo luận với phía Trung Quốc về vấn đề Biển Đông. 

Eduardo Araral, giám đốc Viện Chính sách Nguồn nước tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu ở Singapore nói: Việt Nam có cách tiếp cận quyết đoán hơn so với các bên tranh chấp khác trong ASEAN bởi vì có nhiều lợi ích về dầu khí, hải sản và chủ quyền trong vùng Biển Đông giàu tài nguyên và lịch sử tranh chấp lâu dài với Trung Quốc. 

Araral nói con đường để Trung Quốc quản lý quan hệ với Việt Nam là tiếp tục mở rộng khía cạnh thương mại trong mối quan hệ. Ông nói: “Chủ quyền trên các đảo ở Biển Đông và cạnh tranh về tài nguyên sẽ không được giải quyết. Sẽ không có nước nào chịu rút bỏ yêu sách”. 

Các nhà quan sát nói Việt Nam được khuyến khích khi Mỹ công khai ủng hộ tuyên bố vùng đặc quyền kinh tế của họ, việc đó có thể có tác dụng cân bằng với Trung Quốc. 

Li Mingjiang - giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Rajaratnam thuộc Đại học Công nghệ Nam Dương ở Singapore nói: “Từ quan điểm của Việt Nam, có thể là tốt cho lập trường và lợi ích của họ nếu Washington có vẻ quyết đoán hơn và đối đầu với Trung Quốc”. 


Ông này phân tích thêm: “Lập trường mạnh mẽ của Mỹ có thể giúp điều chính lại yêu sách của lập trường của Trung Quốc về Biển Đông. Việt Nam sẽ vui mừng khi thấy sự hiện diện quân sự và vai trò an ninh của Mỹ ở Biển Đông vì điều đó có thể giúp ngăn chặn quân đội Trung Quốc thiết lập vị thế thống trị”. 

Giáo sư Carl Thayer tại Học viện Quốc phòng Australia thì cho rằng Hà Nội sẽ muốn quản lý quan hệ với Trung Quốc nhưng trong đó tranh chấp Biển Đông không phải là đầu mối. Ông Thayer nói: “Việt Nam có thâm hụt thương mại khổng lồ với Trung Quốc. Nhưng họ không thể tiếp tục nền công nghiệp của mình nếu thiếu một số nguồn cung từ Trung Quốc, chẳng hạn như nguyên liệu thô cho ngành may mặc”. 

“Việt Nam với các nguồn lực hạn chế và hoạt động ngoại giao rất giỏi, muốn duy trì quyền tự quyết chiến lược để đưa ra các lợi ích quốc gia của mình và theo đuổi chúng. Họ đã làm điều đó với những sự kháng cự ít nhất là từ các cường quốc có thể phong tỏa. Khi họ bị phong tỏahoặc xung đột nổi lên, họ không muốn bị mắc kẹt”. 

Mặc dù cả hai nước đều là nhà nước cộng sản nhưng sự giống nhau về tư tưởng đã không thể ngăn Trung Quốc thực hiện các hành động cưỡng ép thường xuyên và thậm chí đe dọa sử dụng vũ lực ở Biển Đông. 

Bà Lê Thu Hương nhà phân tích cao cấp về quốc phòng và chiến lược tại Viện Chính sách Chiến lược Australia nói: “Việt Nam kiên quyết bác bỏ những đe dọa sử dụng vũ lực trong tranh chấp Biển Đông - một số trong đó Trung Quốc thường xuyên sử dụng trong các hoạt động cưỡng ép của họ”. 

Bà nói thêm rằng ý chí chính trị thật sự ở cả hai bên, đặc biệt là ở bên hiếu chiến là điều cần thiết để xuống thang tình hình. Bà nói: “Đầu tư được chào đón và nó là quan hệ kinh tế tốt. Nhưng Bắc Kinh không thể lấy đầu tư để xóa nhòa tất cả các hành vi hung hăng. Trung Quốc không thể đầu tư trong khi đang quấy nhiễu và vi phạm quyền chủ quyền của Việt Nam”. 

Theo SCMP

Post a Comment

Tin liên quan

    -->