Việt Nam có thể nối lại chương trình năng lượng nguyên tử
Chủ tịch Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã được các chuyên gia hạt nhân tháp tùng khi ông có chuyến thăm Nga từ ngày 29/11. Theo một nguồn tin quen thuộc với chủ đề này thì việc khôi phục dự án điện hạt nhân là một trong những chủ đề được bàn trong các cuộc hội đàm song phương.
Mặc dù cơ sở nghiên cứu mới này sẽ chủ yếu được dùng để phát triển các phương pháp điều trị y tế chứ không phải cho phát điện nhưng các chuyên gia nói việc xây dựng một lò phản ứng như vậy có thể là một cột mốc quan trọng trên con đường khôi phục chương trình năng lượng nguyên tử của Việt Nam.
Các chuyên gia nói Việt Nam đang tích cực học hỏi về hạt nhân để chống đỡ cho nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực nhưng cũng đang cực kỳ thiếu năng lượng, đồng thời cũng để đáp ứng các mục tiêu giảm phát thải.
Một thành viên của nhóm công tác về dự án nói tại Hội thảo Quốc gia lần thứ 14 về Khoa học và Công nghệ Hạt nhân hôm 9/12 rằng dự án này đã được thông qua nghiên cứu tiền khả thi. Sau khi thực hiện khảo sát kỹ thuật cũng như đánh giá tác động môi trường, khu vực xây dựng sẽ được quyết định.
Việt Nam và Nga đã ký một bản ghi nhớ năm 2011 về việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân trong thời gian một thập kỷ nhưng dự án này đã bị hoãn lại vì nổi lên những lo ngại sau sự cố tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima, Nhật Bản hồi tháng 3 năm 2011.
Dự án trị giá 350 triệu USD bao gồm các lò phản ứng nghiên cứu do Nga thiết kế và một máy cyclotron đa năng cũng như các phòng thí nghiệm nghiên cứu, theo như báo cáo của Vietnam Investment Review hồi tháng 10. Tổng mức đầu tư có thể hơn 500 triệu USD, theo một nguồn tin. Công ty nhà nước của Nga là Rosatom sẽ tham gia vào dự án với mục tiêu hoàn thành xây dựng vào cuối năm 2024.
Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Stepanovich Bezdetko nói tại một cuộc gặp với các quan chức Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam hồi tháng 10 rằng: Nếu các lãnh đạo Việt Nam quyết định khôi phục chương trình hạt nhân quốc gia thì “dự án lò phản ứng nghiên cứu sẽ là điểm khởi đầu cho sự phát triển của chương trình”.
Diễn biến gần đây là tín hiệu mới nhất cho thấy xu hướng quay trở lại kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam.
Hồi tháng 7, Hội đồng Khoa học Năng lượng Việt Nam, tức là một nhóm cố vấn thuộc Bộ Công Thương bao gồm 21 chuyên gia năng lượng, đã đề xuất Quốc hội và Thủ tướng Phạm Minh Chính quyết định đưa điện hạt nhân vào trong quy hoạch mới của điện lực.
Trong đề xuất của mình, hội đồng này nói: “Việt Nam cần phát triển điện hạt nhân vì nó sạch, công suất lớn và nguồn điện ổn định để thay thế cho nhiệt điện”.
Nhu cầu điện của Việt Nam được dự báo sẽ tăng với tốc độ 8,5 đến 9,4% mỗi năm. Việt Nam phải đáp ứng nhu cầu gia tăng này trong khi nhiệt điện đang bị hạn chế, đặc biệt là điện than vì lý do phát thải khí nhà kính và ô nhiễm môi trường.
Sự cố Fukushima đã giáng một đòn vào các dự án điện hạt nhân ở Đông Nam Á, buộc các chính phủ phải đóng băng hoặc từ bỏ các kế hoạch. Tuy nhiên 10 năm sau thảm hoạ, một số chính phủ trong khu vực, bao gồm Việt Nam, đã bắt đầu nhìn lại hạt nhân như một nguồn năng lượng tiềm năng để thực hiện cam kết giảm phát thải carbon mà đồng thời vẫn bảo đảm tăng trưởng kinh tế.
Hồi tháng 7, Campuchia công bố ký bản ghi nhớ với Trung Quốc và Nga để xây dựng nhà máy điện hạt nhân nhưng không cho biết lộ trình chi tiết. Vương quốc này vẫn đang sửa soạn luật về năng lượng nguyên tử và dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2023. Lào năm 2017 cũng đã ký bản ghi nhớ với Nga để xây dựng nhà máy điện hạt nhân.
Indonesia, sau khi từ bỏ các dự án điện hạt nhân mấy năm trước, đã đơn giản hoá các quy định để khuyến khích đầu tư tư nhân vào lĩnh vực năng lượng hạt nhân trong bộ luật được thông qua năm ngoái. Nhưng vẫn chưa có kế hoạch nào trong tương lai gần và bộ năng lượng của nước này đã luôn nói rằng hạt nhân vẫn là “lựa chọn cuối cùng” trong chương trình điện của Indonesia.
Năm ngoái, chính phủ Philippines cũng đã thiết lập một nhóm để nghiên cứu tiềm năng điện hạt nhân nhưng chưa có bước tiến đáng kể nào kể từ đó.
Lược dịch từ Nikkei
https://asia.nikkei.com/Economy/Vietnam-poised-to-resume-nuclear-project-a-decade-after-Fukushima
Post a Comment