Ngày 8/3, Văn phòng Thành ủy Đà Nẵng ra thông báo về việc ông Trần Đức Anh Sơn - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng bị khai trừ ra khỏi Đảng. Lý do ông này bị khai trừ, theo như thông báo chính thức là vì đã “đăng tin bài sai sự thật, không đúng với quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên mạng xã hội ... gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân...”.
Sau khi thông tin này được công bố ra, nhiều tờ báo phiên bản tiếng Việt có trụ sở bên Tây như VOA, BBC đã nhanh tay chộp lấy chuyện này để bàn tán giữa những ngày không có tin tức gì hot. Trên VOA ngày 10/3 có bài viết với dòng tiêu đề nghe rất đại ngôn và sáo rỗng là “Có một trí thức như thế trong đất nước này”. Lập luận xuyên suốt của bài báo này chỉ là ca ngợi những hoạt động của ông Sơn như một nhà học giả về vấn đề Biển Đông. Bài báo có câu viết thế này: “TS Trần Đức Anh Sơn là người ‘ăn cơm đảng mà lại chống Tàu’”. Những ai non nớt về hiểu biết chính trị mà đọc câu này sẽ dễ đi theo tư tưởng do tác giả bài báo định hướng. Bởi vì bằng việc ca ngợi những hoạt động chống Trung Quốc đến cực đoan của ông Trần Đức Anh Sơn, rồi sau đó lại phết vào một câu như trên, người đọc sẽ dễ bị đưa đến chỗ hiểu rằng chỉ có ông ta là dũng cảm chống Tàu, còn cả cái đảng mà ông ta đang ở trong và đang “ăn cơm” thì sợ Tàu.
Và không phải chỉ nói bóng gió mà ở đoạn sau đó, tác giả bài báo đã trích dẫn câu trả lời của ông Sơn với phóng viên Mike Ives của tờ New York Times rằng: “Các nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam là những người nô lệ của Bắc Kinh, đó là lý do tại sao chúng tôi có rất nhiều tài liệu vẫn còn nằm trong bóng tối”.
Sau VOA, tờ New York Time hôm 13/3 cũng đăng bài viết của đúng ông tác giả Mike Ives với tiêu đề: “Đảng Cộng sản Việt Nam khai trừ nhà sử học chỉ trích chính sách Trung Quốc của họ”.
Có thể thấy giọng điệu chung của những tờ báo có trụ sở ở Mỹ này là xoáy vào chi tiết ông Trần Đức Anh Sơn này là một người chống Trung Quốc. Cái dụng ý của họ là muốn làm trò lập lờ đánh lận con đen để công chúng suy đoán rằng vì ông này chống Tàu nên bị khai trừ chứ không phải vì lý do viết tin sai sự thật trên mạng xã hội như thông báo chính thức.
Các giới chính trị ở Mỹ đang cực kỳ muốn lôi kéo Việt Nam đứng về phía họ để Việt Nam làm một tiền đồn chống Trung Quốc cho họ. Bởi vậy việc họ xoáy vào chuyện Biển Đông trong câu chuyện Trần Đức Anh Sơn cũng không có gì là lạ. Động cơ của họ hoàn toàn rõ ràng, đó là muốn qua đây kích động dân Việt, khiến nhiều người nghĩ rằng chính phủ nước mình sợ Tàu, “nô lệ của Tàu” để gây áp lực lên chính quyền, đòi phải có những hành động cứng rắn này nọ với Tàu.
Cho đến tận bây giờ, kết quả phán quyết của tòa trọng tài quốc tế đối với vụ kiện của Philippines đã cho thấy rõ là nó không có một chút giá trị thực thi nào; Philippines sau vụ kiện không những chẳng được lợi lộc gì mà trái lại còn bị Trung Quốc o ép cho đến mức phải lạy lục Bắc Kinh, phải xin xỏ để ngư dân Philippines được trở lại ngư trường quanh Scarborough đánh cá. Thế nhưng ở trong đất nước Việt Nam này, vẫn còn không ít người suy nghĩ cảm tính, cho rằng phải như Philippines, kiện Trung Quốc ra tòa mới là tỏ ra cứng rắn chứ còn chỉ bày tỏ quan ngại thì có vẻ là mềm yếu quá.
Một số người có đặt ra vấn đề như trên với tôi và tôi thường trả lời với hai ý. Thứ nhất là trong ngôn từ ngoại giao, khi hai nước chưa phải ở trạng thái đối địch thì bày tỏ quan ngại sâu sắc hoặc yêu cầu phía bên kia chấm dứt hành động này khác đã là một mức độ phản ứng rất mạnh mẽ mà không phải nước nào cũng dám tuyên bố. Không cần nhìn đi đâu xa, ngay nước Philippines mà nhiều người từng “tôn thờ” cho là họ mạnh mẽ thì khi Trung Quốc triển khai tên lửa ra Trường Sa đã không dám hé răng nói một câu quan ngại. Hoặc như vừa rồi có vụ tàu Trung Quốc tập trung quanh đảo Thị Tứ ngăn cản không cho ngư dân vào đánh cá, Philippines cũng mũ ni che tai, mặc kệ truyền thông kêu gọi, ngành ngoại giao vẫn án binh bất động không có một lời nào tỏ ý phản đối việc làm của Trung Quốc.
Thứ hai là việc kiện tụng chưa bao giờ thể hiện là một động thái cứng rắn. Đó là một điều rất đơn giản nhưng nhiều người lại hiểu ngược. Trong cuộc sống, khi chúng ta có tranh chấp hay mâu thuẫn với hàng xóm, đồng nghiệp, nếu ta ở thế mạnh hoặc thế ngang nhau, chúng ta có thể tự giải quyết với nhau qua đàm phán. Còn khi đã phải đi kiện cáo ra tòa hoặc “méc” sếp nhờ phân xử thì có nghĩa là chúng ta ở thế yếu, bất lực, không làm gì được đối phương.
Tuy nhiên tòa án hoặc sếp trong ví dụ vừa nêu trên thì phân xử của họ có giá trị bắt buộc thực thi đối với hai phía tranh chấp. Trong khi đó, quan hệ giữa các nước với nhau, nhất là giữa một nước nhỏ với một nước lớn thì tòa án hay bất cứ tổ chức nào của Liên Hợp Quốc đều không có giá trị bắt buộc thực thi nào. Thực tế lịch sử đã cho thấy khi ba nước lớn như Mỹ, Nga, Trung Quốc muốn làm gì, các tổ chức quốc tế không thể ngăn cản họ. Bởi vậy cái việc kiện tụng Trung Quốc mà nhiều người cho rằng thể hiện cứng rắn thì thật ra lại chỉ là thể hiện sự bất lực của bản thân mình.
Trở lại câu chuyện Trần Đức Anh Sơn, trong thông báo khai trừ Đảng, Thành ủy Đà Nẵng nói lý do là vì ông Sơn đã vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm khi ông ta viết tin bài trên mạng xã hội sai sự thật, không đúng quan điểm của Đảng. Vậy chúng ta hãy xem một số status của ông Sơn để tìm hiểu thực hư. Dưới đây là một số ảnh chụp màn hình về các bài đăng của ông Sơn trên tài khoản Facebook cá nhân được trang mạng Thường Dân khảo sát và chụp lại.
Qua những ảnh chụp này có thể thấy một ông tiến sĩ nhưng lại có những ngôn ngữ rất bẩn thỉu với “(âm) hộ” hay “XẠO LỜ”. Và chúng ta cũng thấy ông này đăng một status về vụ Trung Quốc chiếm đảo Thị Tứ mà tuần trước tôi đã phân tích cặn kẽ rằng đó chỉ là một lời đồn thổi tam sao thất bản.
Trở lại bài báo của VOA, tác giả của nó có thể là vô tình hoặc hữu ý đã chèn thêm một đoạn như thế này vào giữa bài: “Theo New York Times thì ông là người xuất thân từ nghèo khó, cha của ông đã bị giết chết vào năm 1970 trong khi chiến đấu cho miền Nam Việt Nam, TS Sơn đã vươn lên bằng sự kiên trì và lòng hiếu học”.
Với dòng giới thiệu này, có thể ẩn ý của VOA là vì ông ta có bố đi theo quân đội ngụy cho nên ông ta bị phân biệt đối xử. Nhưng khéo quá hóa vụng, với việc chèn thêm hai dòng giới thiệu lý lịch này vào, công chúng cũng có thể sẽ cho rằng sở dĩ ông ta có những cách nghĩ và phát ngôn đi ngược lại với chủ trương của đảng và nhà nước là vì nguồn gốc có liên quan đến chế độ cũ của mình.
Cũng theo VOA, sau khi bị khai trừ đảng, ông Sơn nói rằng ông ta giờ đây “cảm thấy hạnh phúc vì được trở về chính mình”. Tuy vậy, tôi nghĩ rằng ông Sơn, cũng giống như nhiều trường hợp khác trước đây, khi còn đang được gắn cái mác đảng viên và có chức có quyền trong cơ quan của nhà nước thì các báo chí phương Tây săn đón. Họ săn đón những người như các ông vì các ông ở trong đảng nhưng lại thích trả lời báo Tây và nhiều khi muốn nói khác chủ trương của tổ chức đảng để thể hiện bản thân. Những phóng viên báo Tây cũng chỉ cần các ông ở điểm đó để họ hoàn thành tin bài của họ. Nhưng một khi các ông đã bị khai trừ, bị cách hết chức tước về làm dân thường thì đâu còn giá trị gì. Báo chí Tây cũng ngại phỏng vấn các ông bởi vì công chúng đọc đến tên ông là họ đã biết ông đã bị khai trừ, không còn ở trong đảng. Cái thói thường của công chúng thì hay thích nghe những người trong nội bộ đảng, chính quyền tiết lộ những chủ trương, chuyện cơ mật trong nội bộ mà họ không biết rằng nhiều khi trả lời báo chí, các ông cũng chỉ là nói theo cảm tính chứ không có căn cứ cụ thể nào.
Nói tóm lại, những tin bài của vài tờ báo Tây đăng về ông Sơn trong 1 tuần qua cũng chỉ như một bài điếu tiễn đưa sinh mạng chính trị của ông mà thôi. Những gương ông Chu Hảo, Will Nguyễn, Mẹ Nấm bị chìm nghỉm
sau một hồi trở thành tâm điểm truyền thông vẫn đang sờ sờ trước mắt.
Tài liệu tham khảo:
https://infonet.vn/da-nang-sai-pham-nghiem-trong-gi-khien-mot-pho-vien-truong-bi-khai-tru-dang-post292826.info
http://thuongdan.com/tai-sao-tran-duc-anh-son-bi-khai-tru-khoi-dang.html
https://www.voatiengviet.com/a/tran-duc-anh-son-hoang-sa-truong-sa/4822230.html
https://www.nytimes.com/2019/03/13/world/asia/vietnam-china-tran-duc-anh-son-south-china-sea.html
Bạn phân tích rất chí lý.
ReplyDelete