Trung Quốc đang tích cực tăng cường sức mạnh cho lực lượng cảnh sát vũ trang (gọi tắt là vũ cảnh) và vai trò của cảnh sát biển trong thực thi pháp luật trên biển giữa bối cảnh các căng thẳng nổi lên trở lại với các láng giềng ở Biển Đông.
Một dự thảo luận sửa đổi đã được trình lên cơ quan lập pháp tối cao hôm 26/4 để đề xuất các sửa đổi bao gồm tập trung hóa chỉ huy của cảnh sát vũ trang nhân dân và cung cấp cho lực lượng này thêm các nguồn lực, theo hãng thông tấn Tân Hoa Xã.
Dự thảo cũng nêu rõ các chế tài xử phạt những ai cản trở cảnh sát vũ trang thực hiện việc thực thi pháp luật, tuy nhiên Tân Hoa Xã không nêu chi tiết về vấn đề này.
Lực lượng cảnh sát vũ trang hùng hậu với 1,5 triệu người của Trung Quốc là một lực lượng bán quân sự chịu trách nhiệm chính về an ninh nội địa, kiểm soát bạo loạn, chống khủng bố, thực thi pháp luật và bảo vệ các quyền hàng hải. Cảnh sát biển của nước này với những tàu thuyền đang ngày càng gia tăng hiện diện trong các vùng biển tranh chấp ở Biển Đông, cũng nằm dưới chỉ huy của cảnh sát vũ trang.
Việc sửa đổi này nhằm đưa cảnh sát vũ trang về trực thuộc chỉ huy của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng như Quân ủy Trung ương Trung Quốc. Cả hai cơ quan này đều do ông Tập Cận Bình làm Chủ tịch.
Dự thảo cũng phác thảo các nhiệm vụ của lực lượng bán quân sự này, bao gồm giải quyết các vụ giải cứu khẩn cấp và tấn công khủng bố, và bao gồm các chỉ dẫn về các quyền bảo vệ, thực thi pháp luật, phòng thủ và tác chiến trên biển, chẳng hạn như trong trường hợp nào thì vũ khí nào được sử dụng.
Nó cũng kêu gọi một hệ thống chỉ huy và tổ chức hiệu quả hơn, và cho phép cảnh sát vũ trang tham gia vào mạng lưới chia sẻ tình báo quốc gia. Cảnh sát vũ trang cũng sẽ nhận được nhiều tài trợ “xứng với trách nhiệm và sự phát triển của nó”, theo như thông tin của Tân Hoa Xã.
Sự sửa đổi này hiện giờ còn chờ đánh giá và phê chuẩn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc.
Đây là lần thứ hai trong 4 năm qua, Trung Quốc tìm cách cải cách cảnh sát vũ trang với nội dung chủ yếu là mở rộng vai trò của lực lượng bán quân sự này và đặt nó dưới sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương năm 2017.
Peng Peng - Phó chủ tịch tổ chức Cải cách Nghiên cứu Xã hội Quảng Đông nói rằng sự sửa đổi này nhằm cung cấp cho đảng quyền kiểm soát nhiều hơn với cảnh sát vũ trang - lực lượng đã có vai trò quan trọng hơn so với trước kia.
Peng nói: “Cảnh sát vũ trang giờ đây sẽ có vai trò trong thực thi pháp luật, phòng thủ và thậm chí tác chiến trên biển, và nó có nghĩa là cảnh sát vũ trang sẽ gánh vác một phần trách nhiệm quốc phòng”.
Cảnh sát biển Trung Quốc (hay còn gọi là Hải cảnh Trung Quốc) là lực lượng ở tuyến đầu khi các căng thẳng nổi lên ở Biển Đông - nơi Bắc Kinh có tranh chấp lãnh thổ với Hà Nội và các đối thủ tranh chấp khác. Đầu tháng này, một tàu đánh cá Việt Nam bị chìm sau khi va chạm với một tàu cảnh sát biển Trung Quốc gần quần đảo Hoàng Sa.
Collin Koh, một thành viên nghiên cứu tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Rajaratnam thuộc Đại học Công nghệ Nam Dương, nói rằng động thái sửa đổi luật của Trung Quốc là nhằm hợp nhất chỉ huy và cấu trúc lãnh đạo.
Ông nói: “Điều này không hẳn chỉ ảnh hưởng đến các biện pháp mà lực lượng thực thi pháp luật Trung Quốc sử dụng mà còn tác động đến việc các cơ quan như Cảnh sát biển Trung Quốc sẽ phối hợp với quân đội Trung Quốc như thế nào trong các tình huống bất ngờ thời bình, chẳng hạn như các việc dính dáng đến quyền và chủ quyền hàng hải của Trung Quốc”.
Theo SCMP